 |
| Một góc khu công nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Dương Chí Tưởng -TTXVN |
Ban Quản lý các khu chế xuất, khu công nghiệp TP. Hồ Chí Minh đang nỗ lực đồng hành cùng doanh nghiệp, tạo môi trường đầu tư thông thoáng, gắn với yêu cầu phát triển bền vững.
* Doanh nghiệp hài lòng
Trong giai đoạn 2023 – 2024, Ban Quản lý các khu chế xuất, khu công nghiệp TP. Hồ Chí Minh được Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh đánh giá là đơn vị dẫn đầu về chỉ số cải cách hành chính (PAR Index) và chỉ số chuyển đổi số (DTI) trong khối sở ngành. Đây là kết quả của quá trình kiên trì cắt giảm thời gian xử lý thủ tục, lấy sự hài lòng của doanh nghiệp làm thước đo.
Năm 2024, Ban Quản lý đã cắt giảm hơn 30% thời gian giải quyết của 12 thủ tục hành chính trong lĩnh vực đầu tư. Sang năm 2025, Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành Quyết định số 166/QĐ-UBND ngày 14/7/2025, thông qua phương án đơn giản hóa sáu thủ tục quan trọng, rút ngắn thời gian thực hiện từ 20 – 40%, trong đó có cấp lại giấy phép lao động cho người nước ngoài, cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, điều chỉnh mục tiêu dự án đầu tư đặc biệt, cấp đổi giấy phép môi trường.
Ghi nhận kết quả từ ngày 1/1 đến 28/7/2025 cho thấy, tổng số hồ sơ tiếp nhận đạt 1.373, trong đó 1.305 hồ sơ đã giải quyết đều trước hạn, đạt tỷ lệ 100%. Toàn bộ 1.246 hồ sơ phát sinh mới được nộp trực tuyến, phản ánh sự thay đổi trong thói quen tiếp cận dịch vụ công của doanh nghiệp. Riêng thủ tục cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa C/O ưu đãi mẫu D, hệ thống đã tiếp nhận 2.784 hồ sơ và xử lý đúng, trước hạn.
Theo ông Nguyễn Tấn Phong, Phó Tổng giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tân Thuận, thời gian cấp đổi giấy phép môi trường hiện chỉ còn 5 ngày, giảm từ gần hai tuần trước đây. Điều này giúp doanh nghiệp kịp tiến độ mở rộng dây chuyền, tránh gián đoạn sản xuất và giảm chi phí chờ đợi. Thời gian tới, với cơ chế “một cửa” của Ban Quản lý các khu chế xuất, khu công nghiệp TP. Hồ Chí Minh, các nội dung được phân cấp, ủy quyền cho cơ quan quản lý và địa phương có khu công nghiệp cần sớm được ban hành, cụ thể hóa để doanh nghiệp nắm rõ.
Ông Trần Thành Trọng, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Sáng Ban Mai tại phường Mỹ Phước cho rằng, thủ tục tại các khu chế xuất, khu công nghiệp hiện thông suốt, không bị gián đoạn sau hợp nhất. Tuy nhiên, doanh nghiệp ngoài khu, cụm công nghiệp – những đơn vị có lộ trình di dời theo quy hoạch – vẫn còn lúng túng giữa việc gia hạn hoạt động hay chờ di dời. “Thành phố cần có cơ quan đầu mối giải quyết rõ ràng thủ tục này để tránh tình trạng doanh nghiệp bị động”, ông Trọng kiến nghị.
Các doanh nghiệp cũng mong muốn, các dự án chuyển tiếp liên quan đến đất đai trước đây thuộc thẩm quyền chính quyền cấp huyện, nay chuyển lên cấp thành phố, cần có bước chuyển tiếp nhanh hơn để nhà đầu tư khởi động dự án; đồng thời thúc đẩy triển khai nhanh, có hiệu quả hạ tầng giao thông kết nối khu công nghiệp sau hợp nhất các địa phương.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, việc định hướng phát triển xanh là một quá trình phát triển tất yếu, mang ý nghĩa sống còn đối với doanh nghiệp trong giai đoạn hội nhập hiện nay và trong tương lai. Muốn gia nhập vào chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu thì phát triển xanh phải được xem là yếu tố quan trọng, sống còn với các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp FDI hiện nay họ đã có kinh nghiệm từ bản địa, và họ cũng đã áp dụng theo tiêu chuẩn chung của hệ thống từ bản địa. Đối với các doanh nghiệp trong nước cần phải được nhanh chóng tiếp cận chủ trương chính sách, hướng dẫn các nội dung càng chi tiết càng tốt. Hỗ trợ giải pháp chuyển đổi, giải pháp tài chính, công nghệ và nhất là đào tạo nhân lực phù hợp.
* Định hình bộ tiêu chí “xanh”
Cải cách thủ tục không chỉ tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn tạo dựng niềm tin với cộng đồng doanh nghiệp. Việc rút ngắn quy trình là cách hỗ trợ thiết thực cho nhà đầu tư, đồng thời xây dựng môi trường minh bạch, cạnh tranh cho các dự án mới.
 |
| Một khu công nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Hoàng Hiếu - TTXVN |
Song song cải cách thủ tục, công tác thu hút đầu tư vào khu chế xuất, khu công nghiệp đạt nhiều kết quả khả quan. Tính đến 29/7/2025, tổng vốn đầu tư thu hút đạt 3,86 tỷ USD, trong đó, vốn đầu tư nước ngoài (FDI) chiếm 2,43 tỷ USD, với 133 dự án cấp mới và 106 dự án điều chỉnh; vốn đầu tư trong nước đạt 1,43 tỷ USD, gồm 74 dự án cấp mới và 35 dự án điều chỉnh.
Ở từng địa phương trước giai đoạn hợp nhất, kết quả có sự khác biệt rõ rệt. TP. Hồ Chí Minh thu hút 349,37 triệu USD, đạt 58,23% kế hoạch năm; Bà Rịa – Vũng Tàu đạt 2,079 tỷ USD, vượt 110,61% kế hoạch; Bình Dương đạt 1,43 tỷ USD, tương ứng 115% kế hoạch. Như vậy, các địa phương vệ tinh đã vươn lên dẫn dắt về tốc độ thu hút đầu tư.
Tính lũy kế, đến nay các khu chế xuất, khu công nghiệp đang vận hành 5.707 dự án còn hiệu lực, với tổng vốn đăng ký 74,81 tỷ USD, trong đó 3.505 dự án có vốn đầu tư nước ngoài với 56,02 tỷ USD, còn lại 2.202 dự án trong nước với 18,79 tỷ USD.
Không chỉ chú trọng thủ tục và vốn đầu tư, các địa phương đang hướng đến mục tiêu dài hạn là phát triển công nghiệp xanh. UBND TP. Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định số 1353/QĐ-UBND, phê duyệt Đề án “Định hướng phát triển các khu chế xuất, khu công nghiệp giai đoạn 2023 – 2030, tầm nhìn 2045”.
Theo đó, giai đoạn 2024 – 2025, năm khu gồm Khu chế xuất Tân Thuận, Khu công nghiệp Tân Bình, Khu công nghiệp Cát Lái, Khu công nghiệp Hiệp Phước và Khu công nghiệp Bình Chiểu sẽ thí điểm chuyển đổi theo hướng ứng dụng công nghệ cao, thân thiện môi trường.
Định hướng phát triển vùng cũng đã được xác định TP. Hồ Chí Minh trở thành trung tâm tài chính – dịch vụ – công nghệ cao; Bình Dương (cũ) là thủ phủ công nghiệp – công nghệ cao; Bà Rịa – Vũng Tàu ( cũ) là trung tâm kinh tế biển, khu thương mại tự do. Trên cơ sở đó, việc thu hút đầu tư sẽ tập trung vào dự án công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn, ít chịu rào cản thương mại, như bán dẫn, năng lượng tái tạo, trung tâm dữ liệu, nghiên cứu phát triển.
Ông Bùi Minh Trí, Ban Quản lý các khu chế xuất, khu công nghiệp TP. Hồ Chí Minh cho biết, các doanh nghiệp hiện hữu sẽ được khuyến khích đổi mới công nghệ, áp dụng sản xuất sạch hơn, tuần hoàn. Doanh nghiệp không đáp ứng tiêu chí xanh sẽ phải di dời sau khi hết hợp đồng thuê đất. Đây là bước đi cần thiết để nâng cao chất lượng phát triển công nghiệp. Ban Quản lý cũng phối hợp các sở, ngành nghiên cứu chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, khuyến khích di dời nhà máy lạc hậu, xây dựng chương trình đào tạo nâng cao tay nghề lao động.
Một điểm mới được cộng đồng đầu tư quan tâm là “cơ chế luồng xanh” theo Điều 36a Luật số 57/2024/QH15. Cơ chế này tích hợp thủ tục đầu tư, xây dựng, môi trường, phòng cháy chữa cháy thành một quy trình thống nhất, rút ngắn thời gian triển khai dự án trong lĩnh vực công nghệ cao. Đây được xem là lợi thế cạnh tranh quan trọng để thu hút các nhà đầu tư chiến lược.
Việc đồng thời thúc đẩy cải cách thủ tục, mở rộng thu hút đầu tư và xây dựng bộ tiêu chí xanh cho thấy sự chuyển hướng mạnh mẽ trong định hướng phát triển khu chế xuất, khu công nghiệp ở TP. Hồ Chí Minh. Cộng đồng doanh nghiệp và cơ quan quản lý đều khẳng định đây là ba trụ cột song hành, tạo động lực cho giai đoạn phát triển mới./.
