Đà mới trước ngưỡng bản lề
Trải qua năm 2025 với tăng trưởng nổi bật trong bối cảnh toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam bước vào năm bản lề 2026 trên một quỹ đạo phát triển mới đầy triển vọng, dù vẫn phải thận trọng trong môi trường quốc tế phức tạp. Đây không chỉ là thời điểm kiểm nghiệm sức bền của nền kinh tế, mà còn là giai đoạn hội tụ của cải cách thể chế, điều chỉnh mô hình tăng trưởng và định vị chiến lược đối ngoại, chuẩn bị cho chu kỳ phát triển mới gắn với định hướng của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Về kinh tế, giới bình luận quốc tế đặc biệt chú ý tới mục tiêu tăng trưởng cao dựa trên cải cách cấu trúc mà Việt Nam đặt ra cho năm 2026, trong bối cảnh thương mại toàn cầu chậm lại và chủ nghĩa bảo hộ gia tăng. Việc hướng tới tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hai chữ số từ năm 2026 được đánh giá là táo bạo, song không hoàn toàn thiếu cơ sở nếu các cải cách then chốt được triển khai hiệu quả.

Các chuyên gia của Dezan Shira & Associates (Hong Kong, Trung Quốc) cho rằng mục tiêu tăng trưởng GDP khoảng 10% năm 2026 là rất tham vọng, nhưng phản ánh đúng giai đoạn bản lề của lộ trình phát triển, khi Việt Nam chuyển trọng tâm từ tăng trưởng dựa vào chi phí thấp sang tăng trưởng giá trị cao, dựa trên đổi mới sáng tạo. Theo đánh giá này, Chính phủ Việt Nam đang tái cấu trúc chính sách nhằm củng cố vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu, đồng thời hướng tới mục tiêu GDP bình quân đầu người 5.400–5.500 USD.

Trọng tâm của chiến lược tăng trưởng mới là chuyển từ mô hình dựa nhiều vào sản xuất – xuất khẩu truyền thống sang tăng trưởng giá trị cao, dựa trên đổi mới sáng tạo, công nghệ số và kinh tế xanh. Các sáng kiến chiến lược như Nghị quyết 68, Quy hoạch điện VIII, quy hoạch ngành bán dẫn quốc gia và sáng kiến Trung tâm Tài chính quốc tế được kỳ vọng tạo nền tảng cho chiến lược tăng trưởng bền vững trong giai đoạn mới.

Theo Tiến sĩ David Dapice, chuyên gia hàng đầu về kinh tế Đông Nam Á từ Đại học Tufts (Mỹ), các sáng kiến dựa trên “4 trụ cột” – khu vực tư nhân, động lực công nghệ, cải cách pháp luật và hội nhập quốc tế sâu rộng – nếu được thực thi hiệu quả, có thể giúp Việt Nam tăng tốc trong nửa sau của thập niên này.

Các tòa nhà tài chính ở khu vực trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh bên sông Sài Gòn, đối diện bán đảo Thủ Thiêm, phường An Khánh.
Ảnh: Hồng Đạt/TTXVN

Từ góc độ thể chế, báo cáo mới nhất về triển vọng môi trường kinh doanh tại Việt Nam của nhóm cố vấn PDLegal LLC (Singapore) cho thấy làn sóng cải cách hành chính sâu rộng, cùng số lượng luật mới được ban hành và sửa đổi ở quy mô chưa từng có, là cách Việt Nam cụ thể hóa quá trình chuyển đổi sang kinh tế xanh và kinh tế số. Các quy định mới, từ Luật Công nghiệp công nghệ số, Luật Doanh nghiệp sửa đổi, Luật Chuyển đổi số đến kế hoạch xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, được coi là nền tảng pháp lý quan trọng cho tăng trưởng bền vững từ năm 2026.

Ở góc nhìn nhà đầu tư, ông Dominic Scriven – Chủ tịch Dragon Capital – thừa nhận mục tiêu tăng trưởng GDP 10% là rất cao, song với gần 3 thập niên gắn bó với Việt Nam, ông cho rằng quyết tâm chính trị cùng các giải pháp cụ thể hiện nay tạo ra cơ sở để tin rằng Việt Nam có thể tiệm cận mục tiêu này.

Ông Dominic Scriven cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam ở London vào cuối tháng 3/2022.
Ảnh tư liệu: Đình Thư/TTXVN

Trong khi đó, các ngân hàng lớn duy trì cách tiếp cận thận trọng hơn. UOB (Singapore) dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2026 khoảng 7%, còn MUFG (Nhật Bản) đưa ra mức 8,2%, vẫn thuộc nhóm cao nhất khu vực. Quan điểm chung cho rằng tăng trưởng cao có thể đạt được trong ngắn hạn, song việc duy trì mức hai chữ số đòi hỏi cải cách sâu rộng hơn về năng suất, phát triển khu vực tư nhân trong nước và quản lý nợ công chặt chẽ.

Ông Suan Teck Kin – Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu của UOB – lưu ý Việt Nam cần bước vào giai đoạn thận trọng hơn năm 2026. Trong khi đó, MUFG nhấn mạnh giá trị lớn nhất không nằm ở con số tăng trưởng ngắn hạn, mà ở các cải cách cơ cấu có thể giải phóng năng suất và tháo gỡ các rào cản tăng trưởng trong trung hạn.

Ông Suan Teck Kin - Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu của Ngân hàng UOB.
Ảnh: Diệu Linh/TTXVN

Bên cạnh kinh tế, năm 2026 còn là mốc quan trọng về chính trị và quản trị quốc gia. Đây là thời điểm đánh giá hiệu quả của làn sóng cải cách hành chính quy mô lớn chưa từng có, bao gồm tinh gọn bộ máy, hợp nhất cơ quan và sửa đổi, ban hành hàng loạt đạo luật mới liên quan tới công nghệ số, doanh nghiệp, chuyển đổi xanh và tài chính.

Đáng chú ý, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng Cộng sản Việt Nam dự kiến diễn ra đầu năm 2026 sẽ bầu ra ban lãnh đạo nhiệm kỳ mới và xác lập các định hướng chính sách dẫn dắt phát triển quốc gia trong giai đoạn tiếp theo. Giới bình luận quốc tế nhìn nhận ban lãnh đạo mới sẽ tiếp tục duy trì nguyên tắc quyết định tập thể, bảo đảm tính ổn định và kế tục chính sách, qua đó giữ vững sự nhất quán trong định hướng phát triển kinh tế và đối ngoại. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra thách thức về năng lực thực thi của bộ máy hành chính trong bối cảnh yêu cầu cải cách ngày càng cao.

Kinh tế Việt Nam năm 2025 đạt kết quả rất tích cực.
Ảnh: Hoàng Hiếu/TTXVN

Trên mặt trận đối ngoại, cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc tiếp tục là thách thức lớn đối với triển vọng tăng trưởng của Việt Nam năm 2026. Trong bối cảnh đó, dư luận quốc tế kỳ vọng Việt Nam sẽ duy trì cách tiếp cận ngoại giao linh hoạt, đồng thời chuyển dịch rõ nét hơn từ thích ứng sang chủ động định hình môi trường bên ngoài.

Một số nhà phân tích quốc tế nhận định Việt Nam sẽ không chỉ phản ứng trước các biến động quốc tế, mà chủ động sử dụng ngoại giao để định hình môi trường bên ngoài theo hướng có lợi cho phát triển trong nước. Trong bối cảnh này, đối ngoại được nâng lên thành nhiệm vụ “trọng yếu, thường xuyên”, có vị thế ngang hàng với quốc phòng và an ninh, với sự phối hợp của ba trụ cột: ngoại giao Đảng, ngoại giao Nhà nước và ngoại giao nhân dân, nhằm củng cố vị thế quốc tế, nâng cao năng lực tự chủ chiến lược và xử lý sớm các rủi ro từ bên ngoài.

Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình dự Liên hoan giao lưu hữu nghị nhân dân Việt Nam-Trung Quốc tại Hà Nội ngày 15/4/2025.
Ảnh tư liệu: Doãn Tấn/TTXVN

Nhìn tổng thể, năm 2026 có thể là phép thử quyết định liệu Việt Nam có thể chuyển mình từ một nền kinh tế mới nổi tăng trưởng cao sang mô hình phát triển bền vững dựa trên đổi mới sáng tạo hay không. Mục tiêu tăng trưởng hai chữ số thể hiện sự tự tin chiến lược, nhưng cũng đi kèm rủi ro nếu cải cách thể chế, nâng cao năng suất và quản lý tài khóa không theo kịp.

Việt Nam đang lựa chọn một công thức phát triển không dễ dàng, song thể hiện rõ quyết tâm hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045, trên nền tảng ổn định chính trị, đối ngoại linh hoạt, thận trọng và cải cách kinh tế từng bước nhưng quyết liệt. Trong công thức đó, pháp luật và chính sách không chỉ là công cụ quản lý, mà đang dần trở thành động lực tăng trưởng trung tâm cho giai đoạn phát triển tiếp theo. Với những đặc điểm này, năm 2026 được giới quan sát xem là phép thử quan trọng đối với mô hình phát triển của Việt Nam trên con đường đi tới phát triển bền vững dựa trên đổi mới sáng tạo./.

LÊ ÁNH

Tin liên quan

Việt Nam – “ngôi sao đang lên” của châu Á

Trong bối cảnh năm 2025 dần khép lại, phóng viên TTXVN tại New Delhi đã có cuộc trao đổi với Giáo sư Reena Marwah làm việc tại Đại học Delhi, đồng thời là Tổng thư ký Hiệp hội các học giả châu Á, xoay quanh triển vọng tăng trưởng của Việt Nam theo các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2025–2026 mà Quốc hội đã đề ra. Cuộc phỏng vấn tập trung đánh giá những động lực nổi bật của nền kinh tế Việt Nam, khả năng hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cao, cũng như vai trò của ổn định chính trị và các chính sách xã hội trong việc bảo đảm phát triển bền vững.

Việt Nam không chỉ tăng trưởng mà đang từng bước nâng cao vị thế

Việt Nam không chỉ tăng trưởng mà đang từng bước nâng cao vị thế khi tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng, hội nhập quốc tế chủ động hơn và ngày càng coi khoa học – công nghệ là chìa khóa cho năng suất và năng lực cạnh tranh. Đây là nhận định của Phó Giáo sư Lê Đức Anh, Khoa Điện – Điện tử của Đại học Tokyo, Đại biểu Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI trong cuộc phỏng vấn với phóng viên TTXVN tại Tokyo trước thềm Đại hội Thi đua yêu nước (ngày 26 - 27/12).

Tin cùng chuyên mục

Việt Nam tích cực đóng góp cho hòa bình thế giới

Dân tộc Việt Nam là một dân tộc hòa hiếu, yêu chuộng hoà bình, luôn tôn trọng mối quan hệ với các dân tộc anh em, và Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đại diện tiêu biểu cho lẽ sống đó. Theo Người, hòa bình là khát vọng của mỗi con người, của bất kỳ dân tộc nào và của cả nhân loại.

Hướng về mục tiêu chung xây dựng đất nước vững mạnh

Trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập sâu rộng với thế giới, vai trò của cộng đồng người Việt ở nước ngoài ngày càng được khẳng định. Không chỉ là những đại sứ văn hóa, nhiều kiều bào còn trực tiếp đóng góp ý kiến, chuyên môn để tham gia vào các chính sách, chương trình phát triển đất nước. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lương Tuấn Anh, Đại học De Montfort (Anh), đã có cuộc chia sẻ với phóng viên TTXVN tại London về cách Đảng và Nhà nước tạo cơ hội cho kiều bào tham gia, cũng như sự tâm huyết và mong muốn đóng góp của cộng đồng bà con ở nước ngoài.

Ba chương trình mục tiêu quốc gia: Đòn bẩy phát triển bền vững nông thôn và miền núi

Trong giai đoạn 2021–2025, việc triển khai đồng bộ ba Chương trình Mục tiêu quốc gia gồm: xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã tạo ra những chuyển biến toàn diện, sâu sắc đối với khu vực nông thôn, vùng khó khăn của cả nước. Không chỉ góp phần quan trọng vào cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng nhanh và bền vững, các chương trình còn làm thay đổi rõ nét diện mạo nông thôn, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của hàng chục triệu người dân.

Thực hiện đầy đủ, kịp thời chế độ, chính sách với người có công

Văn phòng Trung ương Đảng vừa ban hành Thông báo Kết luận của đồng chí Tổng Bí thư tại buổi làm việc với Đảng ủy Bộ Nội vụ và các ban, bộ, ngành Trung ương về chính sách đối với người có công với cách mạng; công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Theo đó, việc thực hiện chế độ, chính sách đối với người có công phải bảo đảm đầy đủ, kịp thời, nhanh chóng; tuyệt đối không đùn đẩy trách nhiệm gây chậm trễ.

Kiến tạo vị thế mới

Năm 2025 đánh dấu bước chuyển có ý nghĩa chiến lược trong quá trình phát triển của Việt Nam, khi vị thế đất nước trên trường quốc tế được củng cố toàn diện. Trước những biến động nhanh, phức tạp và khó lường của tình hình thế giới, yêu cầu đặt ra không chỉ là giữ vững ổn định, mà còn chủ động tạo thế, tạo lực mới, nâng cao năng lực tự cường và khả năng hoạch định chính sách, qua đó mở đường cho đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển bền vững và thịnh vượng.

Việt Nam - điểm đến được ưa chuộng hàng đầu năm 2026

Theo tạp chí Vogue của Pháp, bước sang năm 2026, Việt Nam nổi lên như một trong những điểm đến hấp dẫn nhất tại châu Á, nhờ sự kết hợp hài hòa giữa cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, chiều sâu văn hóa và sức sống hiện đại của các đô thị lớn. Sau giai đoạn dài chịu tác động của đại dịch COVID-19, Việt Nam ngày càng mở cửa mạnh mẽ với du khách quốc tế, mang đến những trải nghiệm đa dạng, từ các vùng di sản nổi tiếng đến hệ thống nghỉ dưỡng cao cấp, đồng thời vẫn giữ được nét chân thực và bản sắc riêng hiếm có.

Kiều bào với Tổ quốc: Nguồn lực trí tuệ và kết nối quốc tế

Việc Đảng và Nhà nước Việt Nam chủ động tạo nhiều kênh để kiều bào tham gia đóng góp ý kiến cho đất nước là minh chứng cho thấy kiều bào không đứng ngoài tiến trình phát triển của đất nước mà được coi là một phần quan trọng của cộng đồng dân tộc và một nguồn lực trí tuệ và kết nối quốc tế. Đây là đánh giá của Phó Giáo sư, Tiến sỹ Dương Thị Hồng Liên - hiện làm việc tại Khoa Kế toán, Kinh tế và Tài chính, Đại học tổng hợp Curtin (Australia), Phó Chủ tịch Hội trí thức và Chuyên gia Việt Nam tại Australia (VASEA), Phó Trưởng ban Ủy ban Bình đẳng giới, Hiệp hội Liên hợp quốc Tây Australia (UNAAWA).

Phát huy trí tuệ của toàn dân tộc

Việc Đảng và Nhà nước Việt Nam đã tạo ra các diễn đàn để người dân, trong đó có cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, được tham gia đóng góp ý kiến vào các công việc quan trọng của đất nước là chủ trương đúng đắn thể hiện rõ tinh thần dân chủ, cầu thị, lắng nghe ý kiến từ thực tiễn và phát huy trí tuệ của toàn dân tộc. Đây là ý kiến chung của các doanh nhân, trí thức Việt Nam đang sinh sống, làm việc tại Lào trong các cuộc trao đổi với phóng viên TTXVN tại Viêng Chăn trước thềm năm mới 2026 với rất nhiều sự kiện trọng đại của đất nước.

Chuyển đổi số là mệnh lệnh phát triển của Việt Nam

Sáng ngày 29/12, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã tổ chức Diễn đàn khoa học năm 2025 với chủ đề “Quản lý phát triển kinh tế xã hội Việt Nam trong bối cảnh chuyển đổi số”. Diễn đàn thu hút sự tham gia của đông đảo chuyên gia, nhà khoa học và nhà quản lý, tập trung bàn thảo những vấn đề then chốt của quá trình chuyển đổi số quốc gia.