| “Di sản văn hóa chính là nơi thể hiện rõ nét nhất hồn cốt của một dân tộc” |
Theo Bác, bảo tồn trước hết là “khôi phục vốn cổ”, là bảo vệ, giữ gìn cho vốn cổ đó tồn tại, không bị mất đi, không bị phá huỷ, hư hỏng. Và việc khôi phục vốn cổ là trên toàn cõi Việt Nam.
Vận dụng quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong những năm qua, công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa trên cả nước đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận.
Theo thống kê, cả nước hiện có hơn 10.000 di tích đã được xếp hạng, trong đó có trên 3.600 di tích quốc gia và khoảng 130 di tích quốc gia đặc biệt, trải rộng khắp các vùng miền. Song song với đó, hệ thống di sản văn hóa phi vật thể cũng được xác lập một cách bài bản; đến nay đã có hơn 7.000 di sản phi vật thể được kiểm kê và trên 500 di sản được đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa Phi vật thể quốc gia.
Các di sản không chỉ dừng lại ở vai trò lưu giữ ký ức mà còn tạo nên nền tảng tinh thần vững chắc cho cộng đồng, nuôi dưỡng tình yêu quê hương, sự gắn kết giữa các thế hệ và niềm tự hào dân tộc. Ở nhiều địa phương, du lịch di sản đã trở thành ngành kinh tế chủ lực.
Tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, nghệ thuật không chỉ còn nằm yên trên khung vải hay sau lớp kính. Công nghệ 4.0 đã biến những tác phẩm thành những “câu chuyện hình ảnh sống”, nơi người xem có thể tương tác, khám phá và cảm nhận từng nét vẽ, từng lớp màu. Nhờ áp dụng công nghệ 4.0, lượng khách trẻ đến Bảo tàng tăng vọt
Bạn Vũ Thanh Tuyền – Tiktoker: Thông qua mạng xã hội em lướt qua vài video thấy hình ảnh và kiến trúc ở đây rất đẹp. Và đó là lý do em đến đây, lựa chọn địa điểm này để chia sẻ cho mọi người cùng đến và tham quan.
Di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám cũng đang bứt phá mạnh mẽ nhờ ứng dụng công nghệ. Tại đây, người tham quan được trải nghiệm hành trình khoa cử xưa qua công nghệ 3D mapping, thực tế tăng cường (AR) và trí tuệ nhân tạo (AI) ngôn ngữ, tái hiện sống động các không gian, bia tiến sĩ và câu chuyện về truyền thống hiếu học của dân tộc.
Ông Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội: Từ sáng tạo của Văn Miếu cũng có thế trở thành những ví dụ hay, một câu chuyện truyền cảm hứng cho các di tích khác, không chỉ ở Hà Nội mà còn ở các tỉnh thành khác có được các sản phẩm vào ban đêm, được thuyết minh một cách hấp dẫn hơn, biết cách sử dụng những ứng dụng của công nghệ cách mạng lần thứ Tư.
Công nghệ không chỉ là công cụ mà là cầu nối cảm xúc giữa di sản và thế hệ mới. Nhiều bảo tàng không còn là nơi cũ kỹ mà là nơi nghệ thuật và công nghệ hội tụ… Nhiều di tích không còn nằm yên mà đang “lên tiếng” bằng những trải nghiệm sống động và chạm tới trái tim mỗi người.
Ông Nguyễn Anh Minh - Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam: Với sản phẩm Imuseum IFA, 3D tour, hay sản phẩm tham quan trải nghiệm trực tuyến, đặc biệt là vé thuyết minh điện tử trực tuyến, liên thông và đa phương thức chính là một trong những sản phẩm đã đóng góp thiết thực cho việc tạo điều kiện thuận lợi, mang đến những lợi ích thiết thực cho khách tham quan.
Bảo tồn để phát triển, và phát triển để tiếp tục bảo tồn - đó là hành trình mà Việt Nam đang kiên định theo đuổi. Chuyển đổi số, du lịch bền vững, cộng đồng tham gia là chìa khóa giúp di sản bước ra khỏi những khuôn hình cũ, trở thành động lực mới cho văn hóa, kinh tế và bản sắc quốc gia trong kỷ nguyên số./.
