Hai năm, tính từ khoảng tháng 9, tháng 10/2023 tới nay, “giá vàng” luôn là một “từ khóa nóng”. Từ mức giá hơn 60 triệu đồng/lượng những tháng đầu năm 2023, tới tháng 9/2023, giá vàng liên tục tăng cao, chạm ngưỡng 70 triệu đồng/lượng, sau đó đến giữa tháng 10/2023 thì vượt ngưỡng này. Kể từ đó đến nay, giá vàng liên tục tăng mạnh, đỉnh điểm là trưa 8/10/2025, giá vàng miếng các thương hiệu đồng loạt tăng dựng đứng lên mức cao chưa từng có, xấp xỉ 142 triệu đồng. Quan trọng hơn nữa là giữa giá vàng trong nước cao hơn thế giới tới 27–29 triệu đồng/lượng.
 |
| Người dân mua vàng miếng tại Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) trên đường Nguyễn Thị Minh Khai (Quận 3, TP Hồ Chí Minh). Ảnh tư liệu: Thanh Vũ/TTXVN |
Diễn biến phức tạp của thị trường vàng thời gian qua dẫn tới những hậu quả như làm giảm giá trị các kênh đầu tư khác, gây khó khăn cho các ngân hàng trong việc cho vay vàng, ảnh hưởng đến doanh nghiệp và tạo tâm lý đầu cơ, rủi ro cho nhà đầu tư. Sự mất cân đối giữa giá vàng trong nước và thế giới còn gây khó khăn cho cơ quan quản lý nhà nước trong việc điều hành và bình ổn thị trường... và nhiều hệ lụy khác.
Một những nguyên nhân của sự bất ổn của thị trường vàng thời gian qua đã được chỉ ra là cơ chế độc quyền sản xuất và lưu thông vàng miếng trước đây. Cơ chế này được xác định suốt hơn 12 năm qua, tại Nghị định 24/2012 từng duy trì cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất, nhập khẩu vàng miếng. Đến hôm nay, 10/10/2025, Nghị định 232/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, sửa đổi Nghị định 24/2012, Theo đó, Nhà nước không còn độc quyền sản xuất, xuất – nhập khẩu vàng nguyên liệu. Các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại đủ điều kiện sẽ được NHNN cấp phép tham gia sản xuất vàng miếng, mở rộng quyền xuất khẩu và nhập khẩu vàng. Điều này không chỉ tạo ra cơ hội mới cho thị trường vàng mà còn thúc đẩy cạnh tranh, mang lại lợi ích cho người tiêu dùng. Mở cửa thị trường, đa dạng hóa nguồn cung giúp giảm lệ thuộc vào nguồn cung đơn lẻ và hạn chế đầu cơ, thổi giá, đồng thời góp phần hạn chế tình trạng chênh lệch giá trong nước và thế giới vốn là “nút thắt” lớn nhất nhiều năm qua.
Theo Nghị định 232/2025/NĐ-CP, doanh nghiệp được tham gia sản xuất vàng miếng phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng, có giấy phép mua – bán vàng miếng, và không bị xử phạt hành chính trong lĩnh vực này. Với ngân hàng thương mại, yêu cầu cao hơn: Vốn điều lệ từ 50.000 tỷ đồng trở lên, đáp ứng chuẩn an toàn hoạt động của NHNN. Các tiêu chí này được các chuyên gia tài chính ghi nhận là sẽ giúp thị trường vận hành minh bạch và an toàn hơn, chỉ những đơn vị đủ năng lực tài chính, quản trị và tuân thủ mới được tham gia.
Bên cạnh đó, một điểm đáng chú ý khác của Nghị định 232/2025/NĐ-CP là mọi giao dịch vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên trong ngày phải thực hiện qua tài khoản ngân hàng. Đây là quy định mang tính đột phá, hướng tới minh bạch hóa dòng tiền và chống rửa tiền.
Với Nghị định 232/2025/NĐ-CP, thị trường vàng không chỉ thay đổi về cơ chế mà còn về cách vận hành. Sự tham gia của các ngân hàng thương mại lớn được kỳ vọng mang lại làn gió mới, thúc đẩy hiện đại hóa và chuyển đổi số trong kinh doanh vàng, đồng thời tạo môi trường cạnh tranh công bằng, giảm chi phí trung gian và ngăn chặn đầu cơ.
Có thể nói, Nghị định 232/2025/NĐ-CP là một “bước ngoặt chính sách” thật sự, giúp thị trường vàng Việt Nam phát triển bền vững, gắn chặt hơn với mục tiêu điều hành kinh tế vĩ mô. Đây là bước đi thể hiện quyết tâm điều hành chủ động của Chính phủ, hướng tới một thị trường vàng ổn định, lành mạnh và gắn kết với hệ thống tài chính quốc gia. Sau hơn một thập kỷ, thị trường vàng miếng Việt Nam đã chính thức bước khỏi cơ chế độc quyền, phát triển tự do có sự giám sát chặt chẽ. Nghị định mới này không chỉ là chính sách kinh tế, mà còn là thông điệp mạnh mẽ về quyết tâm của Chính phủ trong việc điều tiết thị trường chủ động, minh bạch và vì lợi ích lâu dài của người dân.
Với Nghị định 232/2025/NĐ-CP, thị trường vàng Việt Nam đang bước vào “cuộc chơi mới”, nơi có sự cạnh tranh lành mạnh và giao dịch minh bạch là nền tảng. Người dân, thay vì tích trữ vàng như kênh trú ẩn duy nhất, sẽ thích nghi với thói quen giao dịch qua tài khoản, cũng như đa dạng hóa đầu tư sang chứng khoán, trái phiếu hay sản xuất kinh doanh. Kênh tích sản truyền thống đã trở thành kênh đầu tư hiện đại, mở lối cho nhiều phát triển sau này.
Về phía doanh nghiệp, việc nới điều kiện tham gia không đồng nghĩa “mở toang cửa” mà là mở có kiểm soát, hướng tới một thị trường ổn định, hiện đại và hội nhập, khiến mỗi doanh nghiệp phải tự rà soát lại chính mình. Và Nhà nước sẽ phát huy được mạnh mẽ hơn nữa vai trò quản lý giám sát và cảnh báo sớm rủi ro.
Những tác động tích cực của Nghị định 232/2025/NĐ-CP không chỉ thể hiện ở sự minh bạch và ổn định trước mắt, mà còn khẳng định tầm nhìn quản lý hiện đại của Chính phủ trong kiến tạo và dẫn dắt, nơi doanh nghiệp tự chủ, người dân an tâm. Khi “cuộc chơi vàng” được đặt lại luật lệ, Việt Nam có cơ sở để kỳ vọng vào một thị trường vàng minh bạch, cạnh tranh và bền vững, góp phần quan trọng vào ổn định kinh tế vĩ mô và phát triển tài chính quốc gia.
