Khởi công đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam trong năm 2026

Thực hiện các Nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, niện nay, cả nước đang tiến hành triển khai 4 dự án đường sắt quan trọng, quy mô lớn gồm: Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; Hà Nội - Lạng sơn và Hải Phòng - Móng Cái; đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam; các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Tại phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo vào tháng 3/2025, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban chỉ đạo đã giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành, địa phương, tập trung vào tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh thủ tục chuẩn bị đàu tư các dự án, gồm 19 nhiệm vụ theo tiến độ, 5 nhiệm vụ thường xuyên. Đến nay, cả 24 nhiệm vụ đang được triển khai tích cực, trong đó với 19 nhiệm vụ theo tiến độ có 12 nhiệm vụ chưa đến hạn, 6 nhiệm vụ đã hoàn thành, còn 1 nhiệm vụ chậm tiến độ.

Kết luận phiên họp, nhắc lại tinh thần “thần tốc, thần tốc hơn nữa; táo bạo, táo bạo hơn nữa” của những ngày tháng 4 lịch sử cách đây 50 năm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành, địa phương chủ động, tích cực hơn nữa, bám sát các bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các nghị quyết, kết luận, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để tổ chức thực hiện, triển khai các dự án đường sắt và phát triển ngành công nghiệp đường sắt phục vụ 2 mục tiêu 100 năm của đất nước.

Nhấn mạnh, mục tiêu không thay đổi là phải khởi công dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng trong năm 2025 và khởi công tuyến đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam trong năm 2026, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu phải huy động tối đa, đa dạng hoá các nguồn vốn gồm vốn tự có của Trung ương, địa phương, vốn vay, vốn phát hành trái phiếu; bằng các hình thức hợp tác công tư, và các hình thức hợp tác khác như BOT, BT… để xây dựng các dự án.

Cho rằng, để triển khai các dự án, trước hết phải xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp lý, cơ chế, chính sách, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Xây dựng, Bộ Tư pháp khẩn trương hoàn thiện Nghị quyết thống nhất các cơ chế đặc thù cho tất cả dự án đường sắt, trình Chính phủ trong tháng 4 để trình Quốc hội trước Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV vào đầu tháng 5 này. Cùng với đó, các bộ, ngành khẩn trương xây dựng trình Chính phủ ban hành 4 nghị định liên quan để có cơ sở pháp lý triển khai đồng bộ các dự án.

Chỉ rõ, phải xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng với hướng tuyến thẳng nhất, qua sông bắc cầu, qua đồng ruộng thì đổ đất, qua núi thì khoét núi, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Xây dựng khẩn trương hoàn thành hướng tuyến làm căn cứ; các địa phương phải chủ động giải phóng mặt bằng xong trong tháng 9/2025. Các cơ quan tiếp tục trao đổi, làm việc, thúc đẩy phía Trung Quốc để sớm hoàn thành công tác đàm phán hiệp định vay, đáp ứng tiến độ triển khai Dự án.

Với dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, Thủ tướng đề nghị các bộ ngành, địa phương căn cứ các mốc tiến độ tổng thể và nhiệm vụ được giao, xây dựng kế hoạch của ngành, lĩnh vực, địa phương.

Về các dự án đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, Thủ tướng chỉ rõ, 2 thành phố bám sát nội dung Nghị quyết 188 của Quốc hội và các cơ chế, chính sách đặc thù của thành phố để tổ chức thực hiện; có vướng mắc thì báo cáo, đề nghị các bộ, ngành có liên quan hướng dẫn thêm.

Chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam chủ động phối hợp với Bộ Xây dựng, các địa phương khẩn trương di dời công trình hạ tầng kỹ thuật, Thủ tướng yêu cầu phải huy động các tập đoàn, doanh nghiệp Nhà nước và tư nhân có năng lực công nghệ và sản xuất tham gia các dự án và phát triển công nghiệp đường sắt.

Trong đó, Tập đoàn Viettel, VNPT chủ trì chủ động nghiên cứu triển khai các công việc để tiếp nhận, phát triển, làm chủ công nghệ hệ thống thông tin, tín hiệu và hệ thống điều khiển của các dự án đường sắt.

Tổng công ty Đường sắt Việt Nam khẩn trương phối hợp triển khai các thủ tục liên quan đến Tổ hợp công nghiệp đường sắt phục vụ các dự án đường sắt; nghiên cứu giao việc cho các Tập đoàn tư nhân lớn đảm nhiệm một số nhiệm vụ, miễn là không có tiêu cực, tham nhũng, lãng phí./.