Thi đua yêu nước: "Bảo tàng sống" của đồng bào dân tộc Cao Lan

Việt Nam: Kỷ nguyên mới

Thi đua yêu nước: "Bảo tàng sống" của đồng bào dân tộc Cao Lan
Nghệ nhân Nhân dân Sầm Văn Dừn được xem là "Bảo tàng sống" của đồng bào dân tộc Cao Lan, một trong những đại biểu vinh dự tham gia Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI.
Quang Cường
Nghệ nhân Nhân dân Sầm Văn Dừn nghiên cứu các cuốn cổ của đồng bào dân tộc Cao Lan.
 Ảnh: Quang Cường - TTXVN

Dành cả cuộc đời để nghiên cứu, phục dựng, bảo tồn và truyền dạy văn hóa Cao Lan cho các thế hệ trẻ, đến nay, Nghệ nhân Nhân dân Sầm Văn Dừn (79 tuổi, dân tộc Cao Lan, thôn Mãn Hóa, xã Phú Lương, Tuyên Quang) đã truyền dạy được 4 thế hệ diễn viên biết hát, múa các bài hát múa dân tộc. Ngoài ra, ông còn nắm giữ hơn 200 đầu sách cổ và 8 tập sách hát Sình ca của đồng bào Cao Lan.

Đặc biệt, Nghệ nhân Sầm Văn Dừn đã 2 lần được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen vào các năm 2010 và 2017 vì có công giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Ông còn được xem là "Bảo tàng sống" của đồng bào dân tộc Cao Lan, một trong những đại biểu vinh dự tham gia Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI.

*Giữ hồn văn hóa dân tộc Cao Lan

Nghệ nhân Nhân dân Sầm Văn Dừn biểu diễn trống sành nhạc cụ truyền thống của đồng bào dân tộc Cao Lan. 
Ảnh: Quang Cường - TTXVN

Trong căn nhà sàn truyền thống của đồng bào Cao Lan được trang trí bằng những nhạc cụ truyền thống và vô số bằng khen, giấy khen, Nghệ nhân Sầm Văn Dừn say sưa nói về những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào mình. Trong đó, hát Sình ca là niềm tự hào bậc nhất, linh hồn của người dân Cao Lan.

Theo Nghệ nhân Sầm Văn Dừn, hát Sình ca là thể loại dân ca trữ tình, nét sinh hoạt văn hóa dân gian độc đáo, hấp dẫn, lâu đời của người Cao Lan. Sình ca là lối hát giao duyên giữa nam và nữ, hay tốp nam với tốp nữ. Nội dung các bài hát chất chứa tình yêu quê hương đất nước, tình yêu đôi lứa. Sình ca còn mang giá trị nhân văn sâu sắc, phản ánh đầy đủ, chân thực cuộc sống sinh động hiện tại và một khoảng riêng về thế giới tâm linh của người Cao Lan.

Nghệ nhân Sầm Văn Dừn sinh ra và lớn lên trong gia đình có truyền thống hiếu học. Bố ông là cụ Sầm Ngọc Văn, là "thầy cúng" đã được cấp sắc và có uy tín lớn trong đồng bào tại thôn Mãn Hóa, xã Phú Lương. Chính vì thế, ngay từ nhỏ, ông đã có cơ hội được tiếp cận, am hiểu các phong tục tập quán và thực hiện nghi lễ của dân tộc mình. Ở tuổi 20, Nghệ nhân Sầm Văn Dừn đã có thể thực hiện các nghi lễ hàng ngày như lễ đặt tên con, lễ đặt pháp danh, lễ cúng mụ, lễ mừng cơm mới...

Trước những thay đổi của xã hội, chứng kiến sự mai một của nhiều giá trị văn hóa truyền thống, Nghệ nhân Sầm Văn Dừn luôn trăn trở làm sao để văn hóa Cao Lan ngày càng được lan tỏa, phát huy, góp phần quan trọng trong việc cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân. Năm 1998, ông thành lập Đội văn nghệ thôn Mãn Hóa, ban đầu chỉ với ít thành viên tâm huyết, sau đó, thu hút đông đảo người dân ở nhiều thành phần, lứa tuổi tham gia. Đội văn nghệ của ông Dừn thường xuyên được mời biểu diễn phục vụ nhiều sự kiện quan trọng của tỉnh, đất nước, liên tục giành được những giải thưởng lớn tại hội thi, hội diễn toàn quốc.

Với mong muốn đưa văn hóa truyền thống đến gần hơn với công chúng và phù hợp thời đại mới, ông Dừn cùng Đội văn nghệ nghiên cứu, kết hợp các nghi lễ truyền thống với sân khấu hóa, tạo nên những tiết mục biểu diễn độc đáo, vừa giữ được nét truyền thống vốn có, vừa mang tính nghệ thuật cao.

Ngoài ra, ông còn mở các lớp dạy hát Sình ca, điệu múa truyền thống, cách sử dụng nhạc cụ dân tộc ngay tại nhà mình cho hàng trăm học viên thuộc mọi lứa tuổi. Nghệ nhân Nhân dân Sầm Văn Dừn tích cực tham gia cùng Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Tuyên Quang trong quá trình lập hồ sơ đề nghị và đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa hát Sình ca của dân tộc Cao Lan vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Thành công từ các tiết mục văn nghệ giúp ông Dừn có được sức ảnh hưởng lớn trong cộng đồng đồng bào dân tộc Cao Lan tại nơi ông đang sinh sống. Nhiều năm liền ông được bầu là người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số.

Qua hàng chục năm nghiên cứu, học hỏi, sưu tầm, gìn giữ và thực hành các di sản văn hóa truyền thống của dân tộc Cao Lan, Nghệ nhân Nhân dân Sầm Văn Dừn đang nắm giữ hơn 200 đầu sách cổ và 8 tập sách hát Sình ca cùng các nhạc cụ truyền thống như, trống sành, kèn pí lè, chũm chọe, sóc nhạc... Những cuốn sách này không chỉ ghi chép về quá trình thiên di, di cư, định cư, đấu tranh với tự nhiên và xã hội của người Cao Lan mà còn bao gồm sự tích, ca dao, tục ngữ, hò vè, truyện kể về những vị thần trong tín ngưỡng và nghi lễ quan trọng trong vòng đời của người Cao Lan.

Năm 2019, ông Sầm Văn Dừn được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Nhân dân vì những cống hiến xuất sắc trong giữ gìn và phát huy Di sản văn hóa phi vật thể dân tộc. Năm 2022, Nghệ nhân Nhân dân Sầm Văn Dừn được UBND tỉnh Tuyên Quang vinh danh là một trong 10 "Công dân tiêu biểu" của tỉnh.

* Trao truyền cho thế hệ sau

Anh Sầm Văn Đạo, con trai ông Sầm Văn Dừn, tiếp nối cha truyền dạy văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Cao Lan cho các thế hệ trẻ. 
Ảnh: Quang Cường - TTXVN

Nghệ nhân Nhân dân Sầm Văn Dừn quan niệm rằng, văn hóa truyền thống là hồn cốt của mỗi dân tộc, bản sắc riêng không thể trộn lẫn. Đối với dân tộc Cao Lan, những làn điệu Sình ca, điệu múa uyển chuyển, nghi lễ truyền thống, câu chuyện cổ tích, ca dao, tục ngữ… không chỉ là phương tiện để giao tiếp, giải trí mà còn là kho tàng tri thức, kinh nghiệm sống, sợi dây kết nối các thế hệ, hun đúc tình yêu quê hương, đất nước. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập và phát triển như hiện nay, việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội để tạo ra sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn, mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng.

Thành viên câu lạc bộ Bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc Cao Lan, xã Phú Lương (Tuyên Quang) tập hát sình ca. 
Ảnh: Quang Cường - TTXVN

Chị Nguyễn Thị Lâm, thành viên Câu lạc bộ Bảo tồn và phát huy văn hóa bản sắc dân tộc Cao Lan, xã Phú Lương (Tuyên Quang) cho biết, được sự hướng dẫn, chỉ dạy của Nghệ nhân Sầm Văn Dừn, hiện nay 100% thành viên Câu lạc bộ nói được tiếng Cao Lan, biết hát Sình ca, biết múa các điệu múa truyền thống của đồng bào dân tộc Cao Lan. Thế hệ trẻ đồng bào dân tộc Cao Lan luôn có ý thức gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc mình để truyền lại cho thế hệ sau.

Tiếp tục thực hiện mong muốn của người cha, Nghệ nhân Ưu tú Sầm Văn Đạo - con trai Nghệ nhân Nhân dân Sầm Văn Dừn đã trở thành đời thứ 3 cùng cha truyền dạy, bảo tồn và tái hiện giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc Cao Lan.

Hiện anh Đạo đang là Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc Cao Lan, xã Phú Lương với hơn 50 thành viên tham gia. Thông qua câu lạc bộ, anh Đạo cùng các thành viên mang theo tiếng trống, điệu múa của dân tộc mình đến khắp bản làng có người Cao Lan sinh sống trong và ngoài tỉnh để truyền dạy cho lớp trẻ từng động tác, nhịp trống với mong muốn gieo vào họ niềm tự hào và tình yêu với cội nguồn.

Anh Sầm Văn Đạo cho biết, bản thân đã có 15 năm tham gia hoạt động giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Anh luôn tâm niệm, nếu không giữ gìn sau này con cháu sẽ không còn biết đến những nét đẹp của ông cha. Mỗi điệu múa, câu hát, nghi lễ không chỉ là biểu hiện văn hóa mà còn là cội rễ, linh hồn của dân tộc. Giữ gìn bản sắc không chỉ để biểu diễn cho hay mà còn gìn giữ ký ức, truyền lại niềm tự hào cho thế hệ mai sau.

Với uy tín cá nhân, sự am hiểu về phong tục, tập quán và là người trực tiếp thực hành văn hóa, tín ngưỡng của dân tộc mình, Nghệ nhân Sầm Văn Dừn chủ động, gương mẫu thực hiện và phối hợp cơ quan chức năng tuyên truyền, vận động người dân giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp, loại bỏ hủ tục, lạc hậu, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội…/.

# Thi đua yêu nước # Bảo tàng sống # dân tộc Cao Lan # Tuyên Quang

Tin liên quan

Tin cùng chuyên mục

Tình cảm của Bác Hồ với đồng bào công giáo

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đề cao các giá trị văn hóa, đạo đức của tôn giáo, tín ngưỡng, quan tâm đến đời sống tinh thần của giáo dân. Sau ngày Độc lập, trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngày 3/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu 6 vấn đề cấp bách, trong đó có vấn đề thứ sáu là: “Tôi đề nghị Chính phủ ta tuyên bố: Tín ngưỡng tự do và lương giáo đoàn kết”. Theo Người, đó là một quyền tự do cơ bản của con người.

Ấn tượng sâu đậm về những thành tựu của Việt Nam sau 40 năm Đổi mới

Sau 40 năm thực hiện công cuộc Đổi mới, Việt Nam đã kiên định con đường xã hội chủ nghĩa, đề ra đường lối phát triển đúng đắn, đạt nhiều thành tựu nổi bật về kinh tế - xã hội và không ngừng nâng cao vị thế trên trường quốc tế. Đó là khẳng định của ông Somsavath Lengsavad, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Lào.

Nơi hội tụ, lan tỏa tinh thần yêu nước của toàn dân tộc

Chủ trì phiên họp lần thứ 16 của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI phải là nơi hội tụ, lan tỏa tinh thần yêu nước, ý chí vươn lên, khát vọng cống hiến của toàn dân tộc; tạo động lực, truyền cảm hứng, khơi dậy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: Trung tâm tài chính quốc tế là “bệ phóng” để Việt Nam vươn tầm khu vực và thế giới

Sáng 21/12/2025, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Hội nghị là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đánh dấu bước phát triển mới trong chiến lược phát triển kinh tế-tài chính quốc gia, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Đảng, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam trong tiến trình hội nhập sâu rộng với nền kinh tế toàn cầu. Hội nghị nhằm công bố chính thức các văn bản quan trọng thiết lập đầy đủ khung pháp lý cho Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam; khẳng định cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong việc xây dựng môi trường tài chính ổn định, minh bạch, an toàn và thân thiện với nhà đầu tư; truyền tải thông điệp rõ ràng tới cộng đồng quốc tế rằng Việt Nam sẵn sàng đồng hành, hợp tác và chia sẻ cơ hội phát triển. Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam chính là thời điểm Việt Nam mở cánh cửa hội nhập công nghệ tài chính, xanh hóa nền kinh tế.

Festival OCOP Việt Nam 2025: Việt Nam - Hội tụ và lan tỏa

Từ ngày 20 đến ngày 23/12/2025, Festival OCOP Việt Nam 2025 được tổ chức tại Khu di tích Hoàng thành Thăng Long, TP Hà Nội. Sự kiện mang chủ đề “Việt Nam - Hội tụ và lan tỏa”, nhằm tôn vinh những giá trị và thành quả nổi bật của Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) sau hơn 7 năm triển khai trên phạm vi cả nước.

Bức tranh chuyển đổi số báo chí 2025: Cả nước có 33 cơ quan báo chí đạt mức xuất sắc

Cục Báo chí, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa công bố kết quả đánh giá mức độ trưởng thành Chuyển đổi số báo chí năm 2025. Theo đó, sau khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn theo Nghị quyết số 18/NQ-TW (tính đến tháng 11/2025), cả nước có 778 cơ quan báo chí, 177/778 cơ quan báo chí thực hiện đánh giá. Kết quả có 33 cơ quan báo chí đạt mức xuất sắc, 57 cơ quan báo chí đạt mức tốt, 31 cơ quan báo chí đạt mức khá, 9 cơ quan báo chí đạt mức trung bình và 47 cơ quan báo chí đạt mức yếu.

Dự án đầu tư xây dựng Trục Đại lộ cảnh quan sông Hồng: Dự án mang dấu ấn biểu trưng, biểu tượng của Thủ đô

Dự án đầu tư xây dựng Trục Đại lộ cảnh quan sông Hồng khởi công sáng 19/12/2025 là dự án có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với phát triển không gian đô thị Thủ đô. Dự án nhằm phát triển, hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông; thúc đẩy phát triển không gian đô thị dọc hai bên bờ sông; tạo lập không gian đô thị hiện đại, đồng bộ hai bên sông Hồng. Dự án phù hợp với định hướng phát triển bền vững, góp phần nâng cao chất lượng đô thị trung tâm Thủ đô. Dự án có phạm vi triển khai dọc theo sông Hồng, từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở, thuộc địa giới hành chính của 19 xã, phường trên địa bàn thành phố Hà Nội. Dự án có quy mô 11.000ha, bao gồm trục đại lộ giao thông dài khoảng 80km; hệ thống công viên cảnh quan, vui chơi giải trí với diện tích khoảng 3.300 ha; cùng diện tích giải phóng mặt bằng phục vụ tái thiết đô thị khoảng 2.100 ha. Tổng mức đầu tư khoảng 855.000 tỷ đồng, tiến độ hoàn thành dự kiến năm 2030… Đây là dự án có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với phát triển không gian đô thị Thủ đô.

Dự án xây dựng Khu đô thị thể thao Olympic tại phía Nam thành phố Hà Nội

Dự án đầu tư xây dựng Khu đô thị thể thao Olympic tại phía Nam thành phố Hà Nội khởi công sáng 19/12/2025 là dự án đầu tư tổng thể với mục tiêu xây dựng một khu đô thị thể thao hiện đại, đồng bộ, tạo điều kiện để Thủ đô Hà Nội đủ năng lực đăng cai các sự kiện thể thao lớn tầm châu lục và quốc tế. Tổng mức vốn đầu tư sơ bộ của dự án khoảng 925.000 tỷ đồng, là một trong những dự án đầu tư có quy mô lớn nhất từ trước đến nay trên địa bàn Thủ đô. Quy mô diện tích thực hiện dự án khoảng 9.171ha.Quy mô dân số của dự án khoảng 751.000 người… Dự án không chỉ tập trung vào các công trình thể thao quy mô lớn mà còn gắn với việc khớp nối đồng bộ hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật trong khu vực nghiên cứu và các dự án lân cận, bảo đảm thống nhất về tổ chức không gian kiến trúc, cảnh quan và hạ tầng kỹ thuật. Đồng thời, dự án cũng bao gồm việc đầu tư xây dựng nhà ở và các công trình phục vụ kinh doanh theo các hình thức bán, cho thuê, cho thuê mua và các hình thức khác phù hợp với quy định của pháp luật. Về tiến độ, dự kiến Khu liên hợp thể thao và sân vận động sẽ được hoàn thành vào quý II/2030; toàn bộ dự án hoàn thành vào năm 2035.

Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ: Bệnh viện đầu tiên tại Đồng bằng sông Cửu Long đạt chứng nhận kiểm định quốc tế theo tiêu chuẩn Hoa Kỳ

Lễ công bố Chứng nhận kiểm định quốc tế theo tiêu chuẩn Hoa Kỳ (AACI) được Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ tổ chức chiều 15/12/2025. Đây là bệnh viện đầu tiên tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và là một trong số ít cơ sở y tế trên cả nước được AACI công nhận, đánh dấu cột mốc quan trọng trong quá trình hội nhập quốc tế của ngành y tế vùng. Trước đó, ngày 9/11/2025, Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ chính thức được AACI - Accreditation Association for Healthcare Organizations (Hoa Kỳ) cấp Chứng nhận kiểm định quốc tế theo bộ International Accreditation Standards for Healthcare Organizations V6.0. Đây là một trong những hệ thống kiểm định uy tín hàng đầu thế giới, với những yêu cầu vô cùng khắt khe về: An toàn người bệnh, năng lực chuyên môn, quy trình quản lý chất lượng dịch vụ y tế, cơ sở vật chất, trang thiết bị và đặc biệt là văn hóa lấy người bệnh làm trung tâm. Với việc đạt chứng nhận AACI, Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ đã chứng minh được mức độ tuân thủ cao đối với các tiêu chuẩn kiểm định theo tiêu chuẩn quốc tế.