 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì họp trực tuyến từ Nam Phi để triển khai các phương án cứu hộ, cứu nạn và khắc phục hậu quả thiên tai. |
| Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN |
Thông tấn xã Việt Nam giới thiệu loạt bài "Thích ứng thiên tai "vượt quy luật"" đi sâu phân tích những tác động khắc nghiệt của thiên tai “vượt quy luật” trong năm 2025, ghi nhận nỗ lực chỉ đạo sát sao của Chính phủ, cùng các giải pháp cấp bách và dài hạn nhằm nâng cao năng lực chống chịu, tái cấu trúc tư duy ứng phó và bảo vệ an toàn cho người dân. Đồng thời, loạt bài cũng đặt ra vấn đề cấp bách giải quyết ngập lụt ngày càng nghiêm trọng tại Đà Nẵng và các đô thị lớn cũng như áp lực nâng năng lực dự báo, cảnh báo trước thách thức diễn biến ngày càng cực đoan của thời tiết.
Bài 1: Hành động trước thách thức cực đoan
Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), tính từ đầu năm 2025 đến ngày 24/11, thiên tai xảy ra dồn dập trên phạm vi cả nước, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng với tổng thiệt hại ước tính hơn 85.000 tỷ đồng.
Tính đến giờ, năm 2025 ghi nhận 20 cơn bão và áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông dồn dập với nhiều diễn biến bất thường, trái quy luật. Ba cơn bão rất mạnh là số 5, 10, 13 buộc Thủ tướng Chính phủ phải lập Ban Chỉ đạo tiền phương để ứng phó.
* Bão lũ dồn dập, vượt quy luật
 |
| Ô tô chết máy ngập sâu trong nước tại phường Quan Triều, tỉnh Thái Nguyên được ghi nhận vào đợt ngập lịch sử ngày 08/10/2025. |
| Ảnh: Thắng Trung/TXVN |
Mưa lớn cực đoan, lũ vượt lịch sử trên 13 tuyến sông khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ; ngập lụt rất nghiêm trọng tại các đô thị, vùng trũng thấp, nhất là tại thành phố Hà Giang, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Hà Nội, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa...
Nhiều khu vực trong thời gian ngắn phải hứng chịu tất cả các đợt thiên tai trên dẫn đến hình thái thiên tai kép bão chồng bão, lũ chồng lũ, lũ quét, sạt lở đất, nhất là tại các tỉnh miền núi, trung du Bắc Bộ, Trung Bộ, đe dọa nghiêm trọng đến an toàn các công trình phòng, chống thiên tai, cơ sở hạ tầng, nhất là hệ thống giao thông, viễn thông, điện lực, đê điều, hồ đập…
 |
| Đợt mưa lũ lịch sử từ giữa tháng 11 đã khiến tỉnh Đắk Lắk thiệt hại nặng nề. Hàng chục vị trí trên Kênh chính nam thuộc hệ thống thủy lợi Đập Đồng Cam bị sạt lở, hư hỏng. |
Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN
Việt Nam đã đạt được những kết qủa quan trọng trong việc chủ động phòng chống thiên tai và biến đổi khí hậu song vẫn có những vấn đề đặt ra trước diễn biến thời tiết ngày càng cực đoan bất thường.
Báo cáo về nhiệm vụ và giải pháp khắc phục hậu quả mưa lũ sau bão số 11 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng chỉ ra, công tác dự báo mưa lớn cực đoan, lũ đặc biệt lớn, vượt lịch sử còn hạn chế, chưa dự báo sớm được các giá trị vượt lịch sử trong đợt mưa lũ. Năng lực chống chịu trước thiên tai của các công trình cơ sở hạ tầng còn hạn chế, nhất là với tình huống đặc biệt lớn, vượt lịch sử.
 |
| Mưa lũ gây thiệt hại nặng nề các lồng bè nuôi trồng thủy sản tại xã Xuân Cảnh, tỉnh Đắk Lắk. |
| Ảnh: Phạm Kha/TTXVN |
Trong báo cáo “Việt Nam 2045 – Tăng trưởng xanh hơn”, Ngân hàng Thế giới ( WB) nhấn mạnh Việt Nam cần chuyển từ mô hình “chống đỡ” sang “chủ động thích ứng” với biến đổi khí hậu. WB khuyến nghị Chính phủ kiến tạo môi trường chính sách thuận lợi để khuyến khích doanh nghiệp và cộng đồng đầu tư vào công nghệ giảm rủi ro thiên tai.
 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm, động viên nhân dân vùng ảnh hưởng nặng nề của mưa lũ xã Hòa Thịnh, Đắk Lắk. Ảnh: Dương Giang-TTXVN |
| Ảnh: Dương Giang/TTXVN |
Trước đó, phát biểu tại hội nghị cấp cao trực tuyến về hành động khí hậu do Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres và Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva đồng chủ trì, hồi tháng 4 năm nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam coi việc ứng phó với biến đổi khí hậu là mệnh lệnh của thời đại. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng chuyển đổi xanh là xu thế tất yếu, là lựa chọn chiến lược, động lực đột phá và ưu tiên hàng đầu, lấy con người làm trung tâm, để thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn tới, kiên quyết "không hi sinh bảo vệ môi trường để đổi lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần".
Chia sẻ về việc Việt Nam đang khẩn trương thực hiện các hành động khí hậu một cách đồng bộ, toàn diện, có lộ trình, kế hoạch, Thủ tướng Chính phủ cho biết, Việt Nam đang không ngừng nỗ lực để hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, khuôn khổ pháp lý cần thiết cho chuyển đổi xanh, bao gồm quy hoạch quốc gia, quy hoạch tổng thể năng lượng, các chiến lược, kế hoạch phát triển ngành mũi nhọn, các văn bản tháo gỡ khó khăn với nhiều cơ chế mới, đột phá trong lĩnh vực năng lượng, cũng như các đề án hỗ trợ cho các khu vực dễ bị tổn thương và người dân ở các khu vực bị thiệt hại do biến đổi khí hậu.
 |
| Gạo cứu trợ được vận chuyển đến các địa phương ở Đắk Lắk chịu thiệt hại nặng nề do lũ lụt gây ra. |
| Ảnh: TTXVN phát |
Tại cuộc họp ứng phó bão số 15 vào sáng 26/11, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia đánh giá cao sự chủ động của các địa phương nhưng đồng thời nhấn mạnh: Thiên tai là khách quan, nhưng những gì có thể phòng tránh mà không làm được thì phải xác định rõ trách nhiệm.
 |
| Sáng 26/11/2025, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì họp triển khai ứng phó khẩn cấp cơn bão số 15 qua hình thức trực tiếp và trực tuyến. |
| Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN |
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu đánh giá nguyên nhân gây ra lũ quét, sạt lở vừa qua, phân biệt giữa yếu tố tự nhiên và do con người, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm để bảo vệ tính mạng người dân. Các địa phương phải dựa vào bản đồ ngập lũ lịch sử để xác định khu vực thấp, chấp nhận sống chung với thiên tai và chuẩn bị phương án ứng phó phù hợp.
 |
| Lễ ra quân xây dựng nhà ở cho người dân có nhà bị sập đổ tại xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk. |
| Ảnh: Tường Quân/TTXVN |
Thực hiện các giải pháp khắc phục hậu quả thiên tai, phục hồi sản xuất tại các địa phương khu vực miền Trung, Chính phủ cũng vừa ban hành Nghị quyết số 380/NQ-CP ngày 25/11/2025. Để phấn đấu tăng trưởng kinh tế cả năm 2025 đạt trên 8% và năm 2026 đạt từ 10% trở lên, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp, chính sách hỗ trợ, kết hợp chặt chẽ việc hỗ trợ khắc phục hậu quả với việc tái cơ cấu lại sản xuất, sắp xếp lại dân cư tại các khu vực nguy hiểm, chủ động khôi phục hạ tầng, nâng cao năng lực chống chịu, thích ứng bền vững với thiên tai…
Về ứng phó lâu dài, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp nêu ra những giải pháp cụ thể, các bộ, ngành và địa phương tổ chức thực hiện và tăng cường kiểm tra thực hiện nghiêm túc các quy hoạch liên quan đến đê điều, phòng chống thiên tai, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội…; trong đó đặc biệt tập trung rà soát lại quy hoạch phòng, chống lũ, quy hoạch đê điều; tăng cường quản lý việc khai thác, sử dụng lòng, bờ, bãi sông để chống lấn chiếm hành lang thoát lũ.Đồng thời, nghiên cứu, điều chỉnh thẩm quyền chỉ đạo điều hành chống lũ trên lưu vực sông trong mùa mưa, lũ hoặc khi có tình huống thiên tai bất thường theo hướng giao một cơ quan chỉ đạo, điều hành xuyên suốt để bảo đảm tính thống nhất. Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cũng nhấn mạnh việc đầu tư, nâng cấp hệ thống đê điều, hồ đập, công trình cơ sở hạ tầng khác có trọng tâm, trọng điểm; đặc biệt ưu tiên nguồn lực xử lý dứt điểm các trọng điểm đê điều, hồ đập theo hướng bền vững, chống được bão, lũ lịch sử.Việt Nam không thể đứng ngoài vòng xoáy khí hậu cực đoan. Và, đây chính là những giải pháp trước mắt cũng như chiến lược thích ứng dài hạn cần thiết của một quốc gia đang ở tâm điểm của biến đổi khí hậu.
Bài 2: Đà Nẵng cấp bách chống ngập úng, sạt lở đất
