Tại Kỳ họp lần thứ 43 Đại hội đồng Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) diễn ra tại Samarkand (Uzbekistan), Việt Nam được các quốc gia thành viên tín nhiệm tái bầu làm Phó Chủ tịch Kỳ họp. Đây là lần thứ hai liên tiếp, Việt Nam được tín nhiệm bầu giữ chức vụ này tại 2 Kỳ họp của Đại hội đồng UNESCO. Cũng trong kỳ họp này, Đại hội đồng UNESCO đã thông qua Nghị quyết đề xuất Liên hợp quốc xem xét phát động Thập kỷ quốc tế về văn hóa vì phát triển bền vững theo sáng kiến của Việt Nam, với sự đồng bảo trợ của 71 quốc gia.
 |
| Ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam. |
| Ảnh: nguồn UNESCO Việt Nam |
Nhân dịp này, ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam đã trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN:
* Phóng viên: Ông đánh giá thế nào về ý nghĩa của việc Việt Nam tiếp tục được các quốc gia thành viên tín nhiệm bầu làm Phó Chủ tịch Kỳ họp Đại hội đồng UNESCO lần thứ 43, đặc biệt trong bối cảnh UNESCO đang triển khai nhiều chương trình cải tổ hướng tới phát triển bền vững?
* Ông Jonathan Wallace Baker: Việc Việt Nam được các quốc gia thành viên tín nhiệm tái bầu làm Phó Chủ tịch Kỳ họp lần thứ 43 của Đại hội đồng là một sự khẳng định mạnh mẽ về niềm tin của các nước thành viên UNESCO đối với ngoại giao xây dựng và cách tiếp cận đề cao đồng thuận của Việt Nam.
Việc được giao trọng trách này trong hai nhiệm kỳ liên tiếp phản ánh rõ vị thế, uy tín và độ tin cậy ngày càng cao của Việt Nam với tư cách một đối tác đa phương. Điều này cũng thể hiện sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với những thành tựu phát triển ấn tượng và sự tham gia ngày càng chủ động, thực chất của Việt Nam tại UNESCO cũng như trong các diễn đàn hợp tác quốc tế khác.
Diễn ra vào thời điểm UNESCO đang củng cố vai trò dẫn dắt toàn cầu trong giáo dục, văn hóa, khoa học và thông tin – truyền thông, sự kiện này tạo điều kiện để Việt Nam tiếp tục phát huy các thực tiễn tốt trong việc kết nối giáo dục, khoa học, văn hóa và phát triển bền vững, qua đó đóng góp thiết thực cho nỗ lực chung và hỗ trợ chuyển hóa các ưu tiên toàn cầu thành kết quả cụ thể tại Việt Nam và các quốc gia khác.
Việc Việt Nam được tín nhiệm bầu cũng tiếp tục khẳng định hình ảnh của Việt Nam như một cầu nối giữa các nước đang phát triển và cộng đồng quốc tế.
* Phóng viên: Cũng tại Kỳ họp Đại hội đồng UNESCO lần thứ 43, Đại hội đồng UNESCO đã thông qua Nghị quyết đề xuất Liên hợp quốc xem xét phát động Thập kỷ quốc tế về văn hóa vì phát triển bền vững theo sáng kiến của Việt Nam. Ông đánh giá thế nào về ý nghĩa của việc Đại hội đồng UNESCO lần đầu tiên sau gần 40 năm thông qua một nghị quyết về Thập kỷ quốc tế văn hóa?
 |
| Đoàn Việt Nam tham dự Kỳ họp lần thứ 43 Đại hội đồng UNESCO. |
| Ảnh: TTXVN |
* Ông Jonathan Wallace Baker: UNESCO đánh giá cao việc Đại hội đồng UNESCO lần thứ 43 thông qua dự thảo Nghị quyết do Việt Nam đề xuất về “Thập kỷ quốc tế về văn hóa vì phát triển bền vững”. Đây là sáng kiến nhận được sự đồng thuận mạnh mẽ của các quốc gia thành viên và phù hợp với định hướng chiến lược của UNESCO về thúc đẩy vai trò của văn hóa trong phát triển bền vững.
Sáng kiến nhấn mạnh vai trò then chốt của văn hóa trong góp phần ứng phó các thách thức toàn cầu, nâng cao nhận thức, củng cố cam kết chính trị, huy động nguồn lực và thúc đẩy đầu tư cho các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo.
Việc dự thảo Nghị quyết được thông qua cũng phản ánh đóng góp chủ động và trách nhiệm của Việt Nam tại UNESCO thời gian qua. Văn phòng UNESCO tại Hà Nội sẽ tiếp tục đồng hành chặt chẽ với Việt Nam trong quá trình thúc đẩy vai trò của văn hóa như một trụ cột độc lập của phát triển bền vững.
* Phóng viên: Theo ông, Việt Nam đã thể hiện vai trò, đóng góp ra sao trong các hoạt động của UNESCO thời gian qua, đặc biệt ở các lĩnh vực giáo dục, khoa học, văn hóa?
* Ông Jonathan Wallace Baker: Việt Nam là một quốc gia thành viên năng động, trách nhiệm, với những đóng góp thiết thực trên toàn bộ các lĩnh vực hoạt động của UNESCO.
Về giáo dục, Việt Nam thể hiện vai trò dẫn dắt thông qua các cải cách mạnh mẽ và tầm nhìn dài hạn phù hợp với Chương trình Nghị sự Giáo dục 2030. Việc ban hành Nghị quyết 71-NQ/TW đặt ra các mục tiêu như phổ cập mầm non và trung học vào năm 2030, xây dựng các trường đại học đẳng cấp quốc tế vào năm 2045; cùng cam kết dành 20% ngân sách nhà nước cho giáo dục. Luật Nhà giáo mới và các sáng kiến như Trường học Hạnh phúc hay tham gia vào Mạng lưới Thành phố Học tập thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam với hòa nhập, nâng cao năng lực đội ngũ và học tập suốt đời.
 |
| Thung lũng Xuân Trường nằm trong vùng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng. |
| Ảnh: TTXVN phát |
Về khoa học, Việt Nam thể hiện vai trò tích cực thông qua việc tham gia sâu rộng vào các chương trình trọng điểm của UNESCO. Việt Nam hiện có 11 Khu Dự trữ Sinh quyển, 4 Công viên Địa chất Toàn cầu và 2 Trung tâm Loại II về Toán và Vật lý. Việc đăng cai các sự kiện quốc tế như Hội nghị quốc tế lần thứ 8 của Mạng lưới Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO khu vực châu Á - Thái Bình Dương (2024), hay Kỳ họp lần thứ 32 Ban Chỉ đạo Chương trình Thủy văn liên chính phủ khu vực châu Á – Thái Bình Dương (2025), thể hiện rõ vai trò của Việt Nam trong thúc đẩy hợp tác khoa học khu vực. Luật Tài nguyên nước (2023) và chính sách khoa học – công nghệ – đổi mới sáng tạo tiếp tục cho thấy cách Việt Nam gắn kết khoa học với hoạch định chính sách phát triển bền vững.
Đặc biệt, Việt Nam vừa công bố Báo cáo "Đánh giá Mức độ sẵn sàng về đạo đức Trí tuệ nhân tạo (AI)" theo khuyến nghị của UNESCO – một dấu mốc quan trọng trong việc thúc đẩy hệ sinh thái AI theo hướng lấy con người làm trung tâm, có đạo đức và bao trùm.
 |
| Chương trình sân khấu hóa Lễ phục hiện đưa tượng Bà Chúa Xứ từ trên đỉnh núi Sam nhập Miếu. |
| Ảnh: Công Mạo - TTXVN |
Về văn hóa, Việt Nam là một đối tác tiêu biểu của UNESCO trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Việt Nam hiện có 9 Di sản Thế giới, 16 Di sản Văn hóa Phi vật thể và 4 Thành phố Sáng tạo (Hà Nội, Hội An, Đà Lạt và mới đây là Thành phố Hồ Chí Minh). Việt Nam cũng tích cực lồng ghép bảo tồn di sản vào chính sách quốc gia và khai thác hiệu quả các danh hiệu UNESCO – như tại Tràng An – nhằm thúc đẩy du lịch cộng đồng bền vững.
* Phóng viên: Thời gian tới, UNESCO kỳ vọng gì ở Việt Nam với tư cách là Phó Chủ tịch Kỳ họp Đại hội đồng và là một đối tác tích cực trong việc thúc đẩy các giá trị hòa bình, bao trùm và sáng tạo của UNESCO?
* Ông Jonathan Wallace Baker: Với vai trò Phó Chủ tịch Kỳ họp Đại hội đồng, Việt Nam có vị trí thuận lợi để tiếp tục tham gia vào chương trình nghị sự chung của UNESCO trong bối cảnh hợp tác đa phương đang gặp nhiều thách thức.
UNESCO kỳ vọng Việt Nam tiếp tục phát huy vai trò cầu nối giữa các khu vực, giữa các nhóm nước phát triển và đang phát triển, góp phần bảo đảm rằng các quyết sách toàn cầu mang tính bao trùm và không để quốc gia nào bị bỏ lại phía sau trong tiến trình thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững.
Việt Nam cũng có thể tiếp tục chia sẻ các kinh nghiệm thực tiễn trong cải cách giáo dục, bảo tồn văn hóa và thúc đẩy đổi mới sáng tạo dựa trên khoa học – những lĩnh vực Việt Nam có nhiều thành tựu tiêu biểu. Các thành công này mang lại nhiều bài học đáng giá về cách chuyển hóa chính sách thành kết quả thiết thực cho con người và cộng đồng. UNESCO tin tưởng rằng Việt Nam sẽ tiếp tục là một tiếng nói của đối thoại, hòa bình và sáng tạo.
* Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam!
