Việc sáp nhập các tỉnh, thành phố và khởi động chính quyền địa phương hai cấp sau ba tháng đi vào cuộc sống (từ ngày 1/7/2025) đã đạt những kết quả quan trọng, chứng tỏ quyết sách của Đảng và Nhà nước đi đúng hướng, các bộ, ngành, địa phương nghiêm túc thực hiện và người dân nhiệt tình hưởng ứng.
 |
| Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà |
| Ảnh: Phương Hoa-TTXVN |
Theo báo cáo của Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, nhiều vướng mắc từ thời điểm vận hành chính quyền địa phương hai cấp như sự rối rắm trong việc thực hiện phân cấp, phân quyền, sự cố về hệ thống công nghệ thông tin, sự phức tạp về sắp xếp nhân sự..., đã được xử lý về cơ bản. Việc phân cấp thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính từ Trung ương cho địa phương được đẩy mạnh và đạt kết quả tốt – Trung ương hiện tại đảm nhận giải quyết 44% số nhiệm vụ, còn cấp địa phương được phân cấp, phân quyền giải quyết 56% số nhiệm vụ.
Chỉ tính đến ngày 15/9 đã có 741 thủ tục hành chính được phân cấp, phân quyền từ Trung ương xuống địa phương, 346 thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp huyện đã được phân định lại cho cấp tỉnh, cấp xã; 298 thủ tục hành chính đã được bãi bỏ; 14 bộ đã tiến hành công khai đầy đủ thủ tục hành chính trên cơ sở dữ liệu quốc gia với 1.383/1.385 thủ tục.
Về lĩnh vực kiện toàn tổ chức, bộ máy, có 465 cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân của 34 tỉnh, thành phố và 9.916 phòng chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân của 3.321 xã, phường, đặc khu đã đi vào hoạt động nề nếp, vận hành ổn định, thông suốt, hiệu quả.
Liên quan đến việc tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính, hạ tầng công nghệ và chuyển đổi số, đã có 3.139 Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã và Trung tâm Phục vụ hành chính công một cấp (ở Hà Nội, Quảng Ninh) đã vận hành ổn định, cơ bản thông suốt. Số hồ sơ được tiếp nhận và giao trả trực tuyến cho người dân tính từ ngày 1/7 đến ngày 15/9 đạt khoảng 6,6 triệu, trong đó 91% được xử lý đúng hạn, hơn 3 triệu giao dịch thanh toán trực tuyến được hoàn tất với tổng số tiền lên tới 1.700 tỷ đồng.
Thành phố Hồ Chí Minh mới sau khi sáp nhập với hai tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu có diện tích gần 6.800 km2 và quy mô dân số lớn nhất cả nước với hơn 14 triệu người. Khối lượng hồ sơ hành chính phải xử lý hằng ngày ở mức… khổng lồ. Chỉ trong giai đoạn đầu của việc thực hiện chính quyền hai cấp, các cơ quan chức năng đã tiếp nhận hơn 619.000 hồ sơ và giải quyết trên 518.000 hồ sơ, bảo đảm tiến độ và chất lượng phục vụ. Đây là minh chứng cho khả năng vận hành hiệu quả của bộ máy mới ở một siêu đô thị.
 |
| Người dân đến làm thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Tân Trào (tỉnh Tuyên Quang). |
| Ảnh: Quang Cường - TTXVN |
Tỉnh Tuyên Quang mới được hình thành trên cơ sở hợp nhất tỉnh Tuyên Quang cũ và tỉnh Hà Giang. Đây là địa phương vùng cao biên giới với diện tích tự nhiên gần 14.000 km2, dân số gần 1,9 triệu người mà phần đông là đồng bào dân tộc thiểu số, có 124 đơn vị hành chính cấp xã. Ngày 25/9, Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân tỉnh Tuyên Quang đã tổ chức khảo sát tình hình vận hành bộ máy chính quyền địa phương hai cấp tại xã Phù Lưu và xã Bình Xa.
Ủy ban nhân dân xã Phù Lưu được giao 35 biên chế (thiếu 11 biên chế so với định biên theo vị trí việc làm) nhưng từ ngày 1/7 đến nay, Trung tâm Phục vụ hành chính công đã tiếp nhận 3.168 hồ sơ, trong đó 2.201 hồ sơ trực tuyến, đã giải quyết 3.144 hồ sơ, đạt gần 100%. Tại xã Bình Xa, Trung tâm Phục vụ hành chính công tính từ tháng 7 đến nay đã tiếp nhận 2.500 hồ sơ, trong đó 668 hồ sơ trực tuyến, giải quyết được 2.477 hồ sơ, đạt 99%.
 |
| Người dân giải quyết thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công Thành phố Hà Nội. |
| Ảnh: Văn Điệp - TTXVN |
Tại Hà Nội, Thường trực Thành ủy nhận định, có sự chuẩn bị bài bản, quyết liệt và đồng bộ của cả hệ thống chính trị trong việc thực hiện chính quyền hai cấp. Ban Thường vụ Thành ủy đã điều động, bố trí hơn 5.200 cán bộ, công chức, viên chức về công tác tại cơ sở, đồng thời giải quyết chế độ chính sách cho gần 4.300 trường hợp bị ảnh hưởng do việc sắp xếp lại tổ chức.
Đến nay, tất cả 126 xã, phường đã có trụ sở làm việc ổn định, được trang bị đầy đủ phương tiện, thiết bị. Hệ thống Trung tâm Phục vụ hành chính công và 126 điểm phục vụ tại cơ sở đi vào vận hành thông suốt. Hơn 523.000 hồ sơ thủ tục hành chính đã được tiếp nhận, trong đó hơn 413.000 hồ sơ được giải quyết đúng hạn (chiếm gần 98%). Thành phố đã phê duyệt danh mục 767 thủ tục hành chính thực hiện trực tuyến toàn trình, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số và giảm áp lực cho bộ máy mới. Hệ thống họp trực tuyến, phản ánh iHanoi, thư điện tử công vụ… cũng đã được điều chỉnh để phù hợp với mô hình hai cấp.
Theo số liệu của Bộ Tài chính, việc 99,74% số đơn vị hành chính cấp xã trên toàn quốc đã chi trả lương tháng 9/2025 cho thấy mô hình chính quyền hai cấp nhanh chóng đi vào nền nếp trong lĩnh vực tài chính. Đến nay, 33/34 địa phương cấp tỉnh đã ban hành Nghị quyết về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa cấp tỉnh và cấp xã.
Những con số cụ thể, rõ ràng ở trên nói lên một sự thật không tô hồng, bác bỏ những luận điểm mang tính định kiến, thiếu thiện chí, thậm chí là xuyên tạc về công cuộc “sắp xếp lại giang sơn” ở Việt Nam, rằng đây là chiến dịch “tô màu”, “lấy điểm chính trị” trước Đại hội Đảng XIV, rằng đây là hành động “duy ý chí”, “phản lô gích“ và sẽ “không đem lại kết quả thiết thực gì cho người dân”, nếu không nói là gây “nhiễu loạn”, “ách tách xã hội toàn diện”... (!).
Trên thực tế, sau ngày 1/7/2025, Việt Nam có 34 tỉnh, thành phố cùng 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, còn 696 đơn vị hành chính cấp huyện – khâu trung gian - đã bị loại bỏ. Theo Bộ Nội vụ, việc sáp nhập tỉnh và thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp dự kiến sẽ tiết kiệm được hơn 190.000 tỷ đồng trong giai đoạn 2026-2030, tinh giản 250.000 người trong bộ máy nhà nước.
Ngày 23/9, phát biểu trước các cử tri 11 phường của Thủ đô Hà Nội, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đánh giá: Bộ máy hệ thống chính trị cơ bản ở nước ta được sắp xếp tinh gọn, hệ thống chính quyền địa phương hai cấp đi vào hoạt động thông suốt, ổn định và ngày càng hiệu quả./.
