Đánh thức tiềm năng nuôi thủy sản xuất khẩu xứ cù lao

*Nhiều mô hình hiệu quả 

Nuôi thủy sản nước lợ, mặn tại đây với hai đối tượng chủ yếu là tôm sú và tôm thẻ. Điều thuận lợi của địa phương trong nuôi trồng thủy sản là đất đai cồn bãi nhiễm mặn, phù hợp nuôi thủy sản nhờ bốn bề là sông nước, phía Bắc có vàm Cửa Tiểu, phía Nam có vàm Cửa Đại của hệ sông Tiền và phía Đông tiếp giáp biển Đông.​

Để phát triển bền vững nghề nuôi tôm trên đất cù lao, địa phương chủ trương đẩy mạnh chương trình kinh tế thủy sản. Hình thức nuôi cũng hết sức đa dạng, phù hợp với đặc thù từng khu vực, từng tiểu vùng và trình độ nuôi của người nông dân như: nuôi quảng canh cải tiến, nuôi thâm canh, nuôi tôm lồng ghép trong mô hình tôm + lúa, nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao,…​

Nuôi tôm thâm canh tại xã cù lao Tân Phú Đông. Ảnh: Minh Trí/TTXVN

Ảnh: Minh Trí/TTXVN

Nhằm giúp bà con giành những vụ nuôi bội thu, mỗi năm, địa phương phối hợp cùng các ngành chức năng xây dựng và triển khai kế hoạch tập huấn đầu vụ nuôi, chuyển giao khoa học kỹ thuật thâm canh mang lại hiệu quả, giảm chi phí sản xuất, tăng năng suất và chất lượng tôm nguyên liệu khi thu hoạch gắn với nhân rộng những mô hình nuôi thích ứng biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai nơi cù lao đầu sóng ngọn gió hạ lưu sông Tiền.

Trong thời gian qua, nhiều mô hình, dự án nuôi trồng thủy sản được Trung ương, tỉnh cùng các ngành chức năng triển khai tại cù lao Lợi Quan, Cồn Cống, Cồn Ngang trên xã Tân Phú Đông đã góp phần nâng cao trình độ, kỹ năng và cập nhật kiến thức mới trong lĩnh vực này cho bà con.

Có thể kế đến như: “Mô hình nuôi tôm sú quảng canh cải tiến thích ứng biến đổi khí hậu”; dự án “Nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh”; dự án “Nuôi ghép các loại thủy sản nước lợ (tôm, cua) thích ứng biến đồi khí hậu, giảm nghèo ở vùng bãi ngang”,… Các mô hình, dự án trên ứng dụng trong thực tiễn vùng nuôi mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội lớn, đưa nghề nuôi thủy sản ở xã Tân Phú Đông phát triển theo hướng bền vững.​Theo ghi nhận của địa phương, nhờ vậy, năng suất tôm nuôi ở cù lao Tân Phú Đông đạt khá so với toàn vùng nuôi tỉnh Đồng Tháp. Tôm sú nuôi thâm canh đạt từ 4,5 tấn đến 5,5 tấn/ha mặt nước; tôm thẻ chân trắng nuôi thâm canh đạt từ 7 tấn đến 10 tấn/ha; nuôi quảng canh cải tiến đạt bình quân từ 0,3 tấn đến 0,5 tấn/ha mặt nước.​

Năng suất cao nhất là nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao đạt từ 40 tấn đến 60 tấn/ha. Tuy nhiên, nuôi theo mô hình ứng dụng công nghệ cao thì vốn đầu tư ban đầu lớn, bình quân khoảng 1,5 tỷ đồng/ha.

Mô hình này thường thực hiện theo quy trình lắp đặt xi phông đáy và thay nước tuần hoàn hoặc bán tuần hoàn kết hợp tạo ôxy, ao nuôi có trải bạt xung quanh bờ và mái che phía trên, diện tích mặt nước từ 1.000 m2 – 2.000 m2/ao; sử dụng chế phẩm sinh học trong quá trình xử lý ao, môi trường nước,…​Ưu điểm của mô hình nuôi tôm công nghệ cao là rút ngắn được thời gian nuôi; ao nuôi quy mô phù hợp cho phép nuôi với mật độ cao nên dễ quản lý các yếu tố môi trường, thức ăn vừa phòng chống dịch bệnh hiệu quả. ​Công ty Trách nhiệm hữu hạn nuôi trồng thủy sản Tuấn Hiền (xã Tân Phú Đông) đi tiên phong nuôi tôm theo mô hình công nghệ cao.

Ông Ngô Minh Tuấn, giám đốc Công ty cho biết, doanh nghiệp hiện có 5 trang trại nuôi tôm thẻ công nghệ cao với diện tích mặt nước khai thác đưa vào nuôi khoảng 6 ha cho sản lượng mỗi năm từ 240 đến 260 tấn tôm thương phẩm.​Bí thư xã Tân Phú Đông Bùi Thái Sơn chia sẻ, nuôi tôm công nghệ cao là định hướng trong tầm nhìn chiến lược về tương lai của địa phương nhằm phát triển bền vững nghề nuôi thủy sản, tạo vùng nguyên liệu phục vụ chế biến xuất khẩu quan trọng của tỉnh.

​Trước mắt, Tân Phú Đông đã quy hoạch 2 vùng nuôi thủy sản ứng dụng công nghệ cao tại Cồn Cống giáp biển Đông quy mô gần 400 ha. Theo đó, vùng quy hoạch được đầu tư hệ thống hạ tầng kỹ thuật đồng bộ đảm bảo năng lực vận chuyển, cấp và thoát nước mặt, thu gom và xử lý chất thải, đầu tư hệ thống cấp điện đủ công suất phục vụ hoạt động nuôi trồng thủy sản cùng các công trình phụ trợ như giao thông, thủy lợi khác.​Đất trong vùng quy hoạch nuôi trồng thủy sản sẽ sản xuất tập trung theo các mô hình nuôi ứng dụng công nghệ cao và có sự quản lý chặt chẽ, hiệu quả, tạo vùng nguyên liệu chất lượng cung ứng cho thị trường.  

*Phát trển nghề nuôi trồng thủy sản

Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp, với diện tích thả nuôi hàng năm trên 6.000 ha mặt nước, trong đó có khoảng 2.000 ha tôm nuôi theo mô hình thâm canh, gần 200 ha tôm nuôi theo mô hình ứng dụng công nghệ cao, gần 100 ha tôm nuôi kết hợp trồng lúa (tôm + lúa), còn lại nuôi theo mô hình quảng canh cải tiến; vùng nuôi xã cù lao Tân Phú Đông hiện có quy mô lớn nhất khu vực nuôi thủy sản lợ - mặn hạ lưu sông Tiền (Đồng Tháp).

​Ước tính, Tân Phú Đông chiếm trên 80% diện tích nuôi tôm lợ, mặn của tỉnh; trong đó, nuôi theo mô hình thâm canh chiếm trên 55% diện tích nuôi tôm thâm canh và sản lượng tôm thu hoạch khoảng 23.000 tấn/năm, chiếm đến 74% sản lượng tôm nuôi vùng sinh thái lợ, mặn của tỉnh.

Xã cù lao Tân Phú Đông đang khai thác hiệu quả tiềm năng lớn về nuôi thủy sản xuất khẩu.

Ảnh: Minh Trí/TTXVN

Bí thư Đảng ủy xã Tân Phú Đông Bùi Thái Sơn cho biết, trong 11 tháng năm 2025, địa phương đã thả nuôi 6.555 ha thủy sản các loại, chủ yếu là tôm thẻ, tôm sú, cua biển, cá… đạt 103,7% chỉ tiêu cả năm. Bà con đã thu hoạch từ nuôi trồng và đánh bắt được trên 36.900 tấn thủy sản các loại, đạt 110% chỉ tiêu cả năm.

​Sau nhiều năm đầu tư phát triển ngành nuôi thủy sản một cách căn cơ, bài bản, khoa học trên cơ sở phát huy tiềm năng đất đai cồn bãi nhiễm mặn gắn với tổ chức lại sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai, Tân Phú Đông trở thành vùng cung cấp tôm nguyên liệu phục vụ tiêu dùng và chế biến xuất khẩu quan trọng bậc nhất tỉnh Đồng Tháp.

​Nghề nuôi thủy sản xuất khẩu phát đạt đã góp phần đưa Tân Phú Đông từ một miền đất khó thường xuyên bị thiên tai, hạn mặn hàng năm trở thành khu vực kinh tế biển năng động, hiệu quả phía Đông tỉnh Đồng Tháp; là nhân tố giúp nông dân làm giàu, nông nghiệp – nông thôn thịnh vượng.

​Nuôi tôm thẻ làm giàu trên đất cù lao điển hình có ông Lê Thành Tăng, cư ngụ tại ấp Kênh Nhiếm. Hưởng ứng chủ trương nhà nước về phát triển nuôi trồng thủy sản xuất khẩu, vào năm 2006, ông mạnh dạn chuyển 1 ha đất trồng lúa năng suất thấp sang nuôi tôm thẻ. Sau gần 20 năm gắn bó với nghề nuôi tôm thẻ, ông mở rộng diện tích nuôi lên 3 ha, trung bình, mỗi năm thu từ 27 tấn đến 30 tấn tôm thương phẩm, trừ chi phí còn lãi ròng trên 1 tỷ đồng.

​Từ thực tế thành công của mình, ông Tăng đánh giá, đánh thức tiềm năng nuôi thủy sản xuất khẩu ở cù lao nhiễm mặn là định hướng mang tính chiến lược, giải quyết công ăn việc làm và nâng cao thu nhập, đưa Tân Phú Đông từ một vùng đất thiên nhiên khắc nghiệt, đầy khó khăn, thách thức ngày nào đang vững bước đi vào kỷ nguyên vươn mình cùng dân tộc hôm nay.

​Ông Nguyễn Hữu Minh, cư ngụ ấp Phú Hữu chuyển đổi 4,2 ha đất canh tác sang áp dụng mô hình 1 vụ lúa và 1 vụ tôm/năm (tôm – lúa). Cụ thể, vào mùa mưa, có nước ngọt ông trồng lúa chất lượng cao còn vào mùa khô hạn chuyển sang nuôi tôm quảng canh cải tiến; mỗi năm thu nhập từ 450 triệu đồng đến 500 triệu đồng.

​Theo ông Minh, mô hình 1 vụ tôm + 1 vụ lúa/năm thích ứng biến đồi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai thể hiện tính sáng tạo, nhạy bén của người dân khi cụ thể hóa chủ trương nhà nước về phát triển nghề nuôi thủy sản trên xã cù lao nhiễm mặn. Mô hình cho thấy tính bền vững, mang lại hiệu quả kinh tế cao vừa phù hợp điều kiện thực tế tại địa phương, biến những thách thức thiên nhiên thành cơ hội đột phá phát triển.

​Tại đây, xã đã hình thành Tổ hợp tác nông – thủy sản Phú Tân tập hợp nông dân chuyên sản xuất theo mô hình tôm + lúa ở hai ấp trọng điểm cực Đông xã là Phú Hữu và Cồn Cống.

​Nhờ nghề nuôi thủy sản phát đat, hiệu quả giúp nâng thu nhập bình quân đầu người toàn xã lên 67,18 triệu đồng/người/năm, giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn xã xuống 1,68%. Địa phương đang phấn đấu nâng thu nhập bình quân đầu người lên khoảng 98 triệu đồng vào năm 2030.