Năm 2022, khi mới 20 tuổi, anh Nguyễn Trường Hải (xã Tam Giang, Cà Mau) đã quyết định khởi nghiệp. Không chấp nhận tình cảnh người dân quê nhà lao đao vì con tôm mất mùa, mất giá, anh đã quyết định phải tạo ra những sản phẩm chế biến sâu. Chỉ hai năm sau, anh đã nắm trong tay chứng nhận OCOP. Mô hình kinh doanh của anh cũng góp phần giải quyết việc làm cho nhiều lao động và trở thành đầu ra chiến lược cho hơn 700ha vùng nuôi tôm sinh thái rừng ngập mặn.
 |
| Anh Hải kiểm tra quy trình phơi tôm. |
| Ảnh: Trung Kiên - TTXVN |
* Khởi đầu từ trăn trở trên vùng đất cù lao
Anh Nguyễn Trường Hải sinh ra và lớn lên tại ấp Mai Hoa, xã Tam Giang (trước đây là xã Tam Giang Đông, huyện Năm Căn, tỉnh Cà Mau). Nơi anh sinh sống là vùng đất cù lao đặc trưng của Nam Bộ với hệ thống sông ngòi và rừng ngập mặn. Địa danh này nổi bật với nhiều sản vật phong phú, đặc biệt là con tôm. Tôm ở Tam Giang được người dân nuôi chủ yếu theo hình thức sinh thái, do đó chất thịt luôn ngọt, dai và có giá trị cao.
Gia đình anh Hải cũng là một hộ nuôi tôm sinh thái, anh thấu hiểu nỗi vất vả của những người nông dân trong vùng. Dù con tôm chất lượng đã được khẳng định nhưng nhiều năm trở lại đây, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và những biến động từ các thị trường lớn, người nông dân liên tục rơi vào vòng luẩn quẩn "được mùa mất giá" hoặc "được giá mất mùa", thường xuyên bị thương lái ép giá.
Do đó, năm 2022, anh Nguyễn Trường Hải đã nung nấu ý định phải làm gì đó để thay đổi tình hình. Nhận thấy ưu thế cạnh tranh của con tôm địa phương đã không được phát huy, Hải quyết không đi theo "con đường mòn" là thu mua rồi bán lại tôm nguyên liệu. Thay vào đó, người thanh niên quyết định chuyển hướng sang mô hình kinh doanh chế biến sâu để nâng tầm giá trị con tôm. Anh Hải tin rằng, bằng cách này mới có thể tự quyết định được giá trị đầu ra cho sản phẩm, từ đó có cơ sở để thu mua tôm với giá cao và ổn định hơn cho người nông dân. Hộ kinh doanh Trường Hải cũng ra đời từ đó, chuyên về nuôi trồng, thu mua và chế biến các sản phẩm thủy sản như tôm khô, chả tôm, chả cá, bánh phồng tôm.
Chia sẻ về hành trình của mình, anh Nguyễn Trường Hải thừa nhận, những ngày đầu khởi nghiệp vô cùng gian nan, mọi thứ trong hoạt động kinh doanh đều phải học từ điều cơ bản nhất. Anh cho biết, dù có thể học hỏi kinh nghiệm từ nhiều nguồn, tham khảo ý kiến của gia đình, bạn bè nhưng anh luôn xác định mô hình của mình phải đi theo con đường chuyên nghiệp ngay từ đầu. Chính vì vậy, anh đã bắt tay vào đăng ký thành lập hộ kinh doanh với đầy đủ các thủ tục và đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất theo đúng quy định pháp luật.
Đối với anh Hải, thử thách lớn nhất của mô hình chế biến sâu chính là việc chuẩn hóa quy trình. Dù được gia đình truyền lại kinh nghiệm và bí quyết làm tôm khô gia truyền, nhưng đó chỉ là quy trình cho sản xuất nhỏ lẻ, cá nhân. Khi áp dụng để thu mua và sản xuất số lượng lớn, Hải đã gặp phải một số vấn đề về chất lượng sản phẩm ban đầu.
Không nản lòng, Hải liên tục học hỏi, lắng nghe ý kiến khách hàng, tự tìm tòi, trang bị thêm nhiều trang thiết bị hiện đại để ứng dụng vào sản xuất. Nhờ sự kiên trì tinh chỉnh, cải thiện quy trình không ngừng, doanh nghiệp trẻ của anh đã dần vượt qua thách thức để tạo được những sản phẩm có chất lượng cao và ổn định. Đây cũng là nền tảng vững chắc để anh áp dụng phương thức "mua tận gốc, bán tận ngọn", tập trung vào nguồn tôm sinh thái và đưa mô hình kinh doanh phát triển ổn định. Một trong những yếu tố then chốt giúp anh tạo được đột phá chính là điều kiện thuận lợi để tiếp cận với nhiều kênh buôn bán, không chỉ dựa vào một nguồn khách hàng duy nhất mà chủ động tìm kiếm cơ hội ở cả thị trường truyền thống lẫn trực tuyến.
Ngay khi mới khởi nghiệp, Hải đã nhận được sự ủng hộ và giúp đỡ nhiệt tình của chính quyền và các hội, đoàn thể địa phương. Đây chính là cầu nối quan trọng giúp anh được kết nối, tạo điều kiện tham gia các chương trình xúc tiến thương mại để tìm đầu ra cho sản phẩm. Thay vì thụ động chờ thương lái, anh chủ động mang sản phẩm đi "chinh chiến" ở hàng loạt sự kiện lớn như Festival Tôm, Hội Bánh dân gian Nam Bộ, ngày hội khởi nghiệp Cà Mau, sự kiện kết nối giao thương tại các đô thị lớn như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội.
*“Quả ngọt” và khát vọng vươn xa
Sự nỗ lực không ngừng nghỉ đã mang lại nhiều kết quả đáng nể. Năm 2024, sản phẩm tôm khô của cơ sở đã chính thức đạt chứng nhận OCOP 3 sao. Tính đến nay, mô hình kinh doanh của Hải đã đạt doanh thu lên đến 3 tỷ đồng mỗi năm. Trung bình mỗi tháng, cơ sở xuất ra thị trường khoảng 300kg tôm khô thành phẩm, giá dao động từ 1 - 2 triệu đồng/kg.
 |
| Anh Nguyễn Trường Hải với sản phẩm tôm khô đạt chứng nhận OCOP 3 sao. |
| Ảnh: Trung Kiên - TTXVN |
Để đạt được kết quả này, song song với việc xây dựng thương hiệu qua các kênh truyền thống, anh Hải chủ động đưa các sản phẩm lên những nền tảng trực tuyến phổ biến như Facebook, Tiktok và Shopee. Việc giao thương trên các kênh thương mại điện tử đã chứng minh hiệu quả vượt trội, không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận được lượng khách hàng rộng lớn trên cả nước mà còn đóng góp từ 20 - 30% tổng doanh số của cơ sở.
Nhận xét về thanh niên Nguyễn Trường Hải, chị Lê Hồng Thắm, Bí thư Đoàn Thanh niên xã, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Tam Giang, xem anh là một trong những đại diện tiêu biểu cho thanh niên địa phương với tinh thần tiên phong, sáng tạo của tuổi trẻ trong phát triển kinh tế.
Theo chị Thắm, yếu tố then chốt trong thành công của anh Hải chính là tinh thần dám nghĩ, dám làm và biết nắm bắt xu thế thị trường; tận dụng hiệu quả các điều kiện sẵn có tại địa phương để xây dựng mô hình sản xuất – kinh doanh hiệu quả. Chị Thắm nhấn mạnh rằng, thành tựu lớn nhất của mô hình không chỉ nằm ở doanh số về mặt kinh tế mà chính là giá trị tạo ra cho cộng đồng. Cơ sở của anh Hải đang giải quyết việc làm ổn định cho nhiều lao động địa phương, tạo được đầu ra ổn định cho hoạt động nuôi trồng thủy sản sinh thái rừng ngập mặn; góp phần khuyến khích người dân giữ rừng, phát triển mô hình kinh doanh bền vững.
Từ câu chuyện về hành trình khởi nghiệp của thanh niên Nguyễn Trường Hải, chị Thắm cho biết Đoàn Thanh niên xã Tam Giang sẽ tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, đồng thời hỗ trợ đoàn viên ứng dụng thương mại điện tử và chuyển đổi số để nhân rộng thêm nhiều mô hình hiệu quả tương tự, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp trong đoàn viên, thanh niên tại địa phương.
 |
| Doanh nghiệp của Hải hiện đang góp phần tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương. |
| Ảnh: Trung Kiên - TTXVN |
Với những thành tích đạt được, năm 2024, anh Nguyễn Trường Hải vinh dự là đại diện thanh niên duy nhất của huyện Năm Căn (cũ) được khen thưởng vì đã có thành tích tiêu biểu trong khởi sự kinh doanh thành công. Mô hình kinh tế của anh cũng trở thành một trong các mô hình tiêu biểu tại địa phương, thu hút nhiều người đến tham quan, học hỏi.
Không dừng lại ở đó, chàng trai trẻ này vẫn đang ấp ủ những khát vọng lớn hơn. Năm 2025, anh đã quyết định chuyển đổi mô hình hộ kinh doanh thành công ty Trách nhiệm hữu hạn Nuôi trồng, Thu mua và Chế biến thủy sản Trường Hải. Mục tiêu sắp tới của anh là xây dựng xưởng sản xuất đạt chuẩn, hướng đến chứng nhận OCOP 4 sao và đưa sản phẩm tôm khô Cà Mau xuất khẩu ra thị trường nước ngoài. Anh còn có kế hoạch phát triển thêm sản phẩm nước mắm từ tôm sinh thái và mô hình du lịch trải nghiệm tại các khu nuôi tôm sinh thái trong vùng.
Câu chuyện của anh Nguyễn Trường Hải là minh chứng rõ nét cho một thế hệ thanh niên Việt Nam mới dám nghĩ, dám làm, khởi nghiệp gắn liền với trách nhiệm xã hội và biết tận dụng sức mạnh công nghệ để nâng tầm giá trị nông sản quê hương./.
