 |
| Trao Giấy chứng nhận hoàn thành Khóa tập huấn giảng dạy tiếng Việt cho giáo viên người Việt Nam ở nước ngoài năm 2025. |
| Ảnh: Diệp Trương - TTXVN |
Tiếng Việt là sợi dây bền chặt gắn kết hàng triệu trái tim người Việt ở muôn nơi với quê hương Việt Nam. Dù ở năm châu, tiếng Việt vẫn là tiếng gọi thiêng liêng đưa mỗi người con đất Việt trở về với cội nguồn. Với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, giữ gìn và phát huy tiếng Việt không chỉ là nhiệm vụ, mà còn là trách nhiệm thiêng liêng của mỗi người.
* Kết nối với cội nguồn
Cộng đồng người Việt tại Upha, Cộng hòa Bashkotostan có gần 2.000 kiều bào. Đây là một trong những cộng đồng lớn tại Liên bang Nga. Nhiều gia đình đã lập nghiệp 20-30 năm và phát triển đến thế hệ thứ hai, thứ ba. Dù nhiều người đã nhập quốc tịch Nga, song họ luôn coi trọng việc gìn giữ bản sắc và kết nối với quê hương thông qua các lớp học tiếng Việt.
Được Hội người Việt tại Upha tổ chức, lớp học tiếng Việt cho các cháu đã duy trì hoàn toàn miễn phí nhiều năm nay. Học phí duy nhất là sau thời gian theo học, mỗi cháu phải nói và viết được tiếng Việt. Việc học chữ gắn với những bài học về giá trị văn hóa Việt, tập tục, từng bước tạo dựng sự nhận thức về nguồn cội cho các em nhỏ, kể cả em chưa một lần được về thăm Tổ quốc.
Phó Chủ tịch Hội người Việt tại Upha Phạm Thị Khuyên cho biết: "Hội nhập rất quan trọng, song việc duy trì văn hóa, duy trì tiếng Việt cũng quan trọng không kém".
Bà Trần Thị Anh sinh ra và lớn lên ở Lào, được bố mẹ dạy tiếng Việt từ nhỏ. Giờ bà dạy lại cho con cháu, trong nhà ai cũng nói tiếng Việt. Chính sự kiên trì của bà đã giúp anh Nguyễn Văn Dũng, con trai bà, dù sinh ra và lớn lên tại Lào, nhưng vẫn thành thạo tiếng Việt. Giờ đây, anh tiếp tục truyền lửa cho thế hệ sau bằng cách dạy con tiếng Việt từ những năm đầu đời.
Anh Nguyễn Văn Dũng chia sẻ, nói tiếng Việt là để con biết mình là ai, quê hương ở đâu. Anh luôn nói tiếng Việt với con, mở nhạc, nghe đọc truyện tiếng Việt và theo thời gian, ngôn ngữ mẹ đẻ ấy sẽ thấm và ăn sâu vào trí nhớ. "Đó là cách gìn giữ gốc gác dễ nhất”- anh Dũng thổ lộ.
Năm 2022, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2023-2030”. Một trong những mục tiêu quan trọng nhất của đề án là nâng cao nhận thức, khơi dậy niềm tự hào, tình yêu đối với tiếng Việt; đẩy mạnh phong trào học tiếng Việt trong cộng đồng; lan tỏa những giá trị văn hóa Việt Nam ra thế giới.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết, ngay từ những ngày đầu triển khai Đề án, Đảng và Nhà nước luôn dành sự quan tâm, chỉ đạo sát sao. Trong các chuyến công tác nước ngoài, lãnh đạo thường dành thời gian gặp gỡ, lắng nghe tâm tư nguyện vọng của kiều bào, trao gửi trách nhiệm để bà con duy trì, tôn vinh tiếng Việt, qua đó lan tỏa các giá trị văn hóa dân tộc.
“Một trong những món quà các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước chuẩn bị dành tặng kiều bào là những bộ sách tiếng Việt. Bộ sách được đặt ở cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, cơ sở hội đoàn hoặc thư viện, trường học... nơi bà con sinh sống”, Thứ trưởng chia sẻ.
Bà Lê Thị Thu Hằng khẳng định, Đề án đã đi vào cuộc sống và dần trở thành phong trào rộng khắp. Trong năm 2024 và 2025, nhiều hoạt động thiết thực được tổ chức, góp phần củng cố vị trí của tiếng Việt trong đời sống của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; khuyến khích thế hệ trẻ sinh ra và lớn lên ở nước ngoài thêm gắn bó với tiếng mẹ đẻ.
* Truyền cảm hứng về tình yêu, tâm huyết gìn giữ tiếng Việt
Năm 2025, nhiều hoạt động thiết thực nhằm thực hiện Đề án đã được tổ chức. Từ các cuộc thi tìm hiểu tiếng Việt, hội thảo, tọa đàm, lớp học trực tuyến, văn nghệ, giao lưu, triển lãm văn hóa Việt đến sáng kiến truyền thông trên mạng xã hội, biên soạn tài liệu học tiếng Việt dành cho kiều bào ở nhiều lứa tuổi. Tất cả đã góp phần củng cố vị trí của tiếng Việt trong đời sống cộng đồng, khích lệ thế hệ trẻ sinh ra và lớn lên ở nước ngoài gắn bó với ngôn ngữ mẹ đẻ.
Ở trong nước, các bộ, ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ với Bộ Ngoại giao triển khai kế hoạch có trọng tâm, trọng điểm, đảm bảo tính phong phú, hấp dẫn, phù hợp khả năng, nguồn lực và tình hình thực tế. Tiêu biểu, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đã phát động Ngày tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và Cuộc thi Tìm kiếm sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài từ tháng 3/2025.
Ủy ban còn xây dựng thêm 3 Tủ sách tiếng Việt, là quà tặng của lãnh đạo Đảng, Nhà nước cho cộng đồng; nâng thành 11 tủ sách tiếng Việt xây dựng cho cộng đồng, kể từ năm 2023. Từ đầu năm 2025 đến nay, Ủy ban đã hỗ trợ gần 5.560 cuốn sách, tài liệu dạy học tiếng Việt cho cộng đồng...
Cùng với đó truyền thông, báo chí đã góp phần tôn vinh, lan tỏa tiếng Việt. Thông tấn xã Việt Nam từ đầu năm 2024 đến tháng 7/2025 thực hiện, đăng phát hơn 800 tin, bài bằng tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Trung, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Nga; khoảng 400 ảnh thời sự, gần 80 video... đã truyền cảm hứng về tình yêu, bản sắc văn hóa dân tộc của cộng đồng người Việt ở khắp năm châu.
Đài Truyền hình Việt Nam đã giới thiệu chương trình dạy tiếng Việt trên truyền hình và nền tảng số “Tiếng Việt không khó”, “Vui cùng tiếng Việt”, “tiếng Việt diệu kỳ”. Đài cũng tiếp tục duy trì đưa tin thường xuyên về hoạt động tôn vinh tiếng Việt trong và ngoài nước trong các bản tin, cũng như các chương trình “Người Việt bốn phương”, “Nhịp sống cộng đồng” phát sóng trên kênh VTV4 và nền tảng số.
* Đa dạng hóa các hoạt động
Chia sẻ về một số định hướng trong thời gian tới, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh cần tiếp tục đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức và sử dụng đồng bộ các kênh truyền thông chính thống và mạng xã hội để lan tỏa thông điệp “tiếng Việt - sợi dây gắn kết cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài”.
Bà Lê Thị Thu Hằng cũng đề nghị đa dạng hóa các hình thức tổ chức hoạt động như từ lớp học trực tuyến kết hợp tương tác đến cuộc thi sáng tác, sân chơi văn hóa nghệ thuật; kết hợp tiếng Việt với nội dung gần gũi với giới trẻ như âm nhạc, điện ảnh, thể thao…
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao mong muốn tiếp tục huy động và phát huy mạnh mẽ vai trò của các hội đoàn, nhà trường, nhân rộng các mô hình, sáng kiến hay và phát huy vai trò của trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài. Đồng thời, xây dựng mạng lưới giáo viên, tình nguyện viên dạy tiếng Việt trong cộng đồng cũng như thúc đẩy hợp tác quốc tế, tranh thủ sự hỗ trợ của bạn bè quốc tế trong quảng bá tiếng Việt và văn hóa Việt Nam. Khuyến khích sự tham gia chủ động của kiều bào, đặc biệt là các bạn trẻ, trong sáng tạo và lan tỏa nội dung tiếng Việt trên các nền tảng số.
Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng khẳng định, Bộ Ngoại giao cam kết tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, đơn vị trong nước để điều chỉnh, bổ sung và xây dựng các chương trình hoạt động tích cực hơn trong thời gian tới nhằm tiếp tục triển khai thực hiện Đề án thành công./.
