Phóng viên TTXVN tại Malaysia dẫn phát biểu của Bộ trưởng Bộ Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp nước chủ nhà Tengku Datuk Seri Zafrul Abdul Aziz, cho biết Malaysia đánh giá cao vai trò Chủ tịch ASEAN của Lào trong năm 2024, qua đó giúp ASEAN đạt được những thành tựu đáng kể trong việc triển khai các sáng kiến phát triển kinh tế toàn diện, bền vững và thúc đẩy hội nhập khu vực.
Tính bao trùm và bền vững là phương châm của ASEAN trong quá trình triển khai Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025. Trong thập kỷ qua, ASEAN đã đạt được những cột mốc đáng chú ý như khả năng phục hồi kinh tế ấn tượng sau khi chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19. Tổng kim ngạch thương mại của ASEAN năm 2023 đạt 3,5 nghìn tỷ USD, trong đó thặng dư thương mại là 96,7 tỷ USD.
Góp phần vào thành công của hội nghị, đoàn Việt Nam đã tích cực thảo luận các nội dung trong chương trình nghị sự, bày tỏ sự ủng hộ đối với các sáng kiến, ưu tiên trong năm Chủ tịch ASEAN 2025 của Malaysia, đồng thời bày tỏ tin tưởng rằng với những nỗ lực của Malaysia, ASEAN sẽ đạt được những kết quả to lớn, hướng tới một ASEAN “bao trùm và bền vững”.
Bên lề hội nghị, lãnh đạo Bộ Công Thương Việt Nam cũng đã có các buổi làm việc và trao đổi với Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Thương mại và Công nghiệp Singapore Gan Kim Yong, Thứ trưởng Bộ Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia Liew Chin Tong và các đoàn tham dự hội nghị để thảo luận các chương trình hợp tác song phương, cũng như biện pháp giải quyết một số khó khăn, vướng mắc trong quan hệ thương mại và một số lĩnh vực hai bên cùng quan tâm.
Trả lời phỏng vấn phóng viên TTXVN, ông Lương Hoàng Thái - Vụ trưởng Vụ Chính sách Thương mại đa biên, Bộ Công Thương - chia sẻ với tư cách là thành viên tích cực trong ASEAN, Việt Nam đã có nhiều sáng kiến đóng góp cho hội nghị về Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN, Hiệp định Khung Kinh tế số ASEAN. Đây là những sáng kiến quan trọng, được đại biểu các nước đánh giá cao. Ngoài ra, Việt Nam cũng nỗ lực cùng các quốc gia thành viên ASEAN thúc đẩy quan hệ với các đối tác bên ngoài khu vực, đặc biệt là Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC).
Tại hội nghị, các bộ trưởng đã nhất trí thông qua 18 sáng kiến và ưu tiên hợp tác kinh tế trong năm Chủ tịch ASEAN 2025 do Malaysia đề xuất, tập trung vào thúc đẩy thương mại và đầu tư; xây dựng lộ trình phát triển bao trùm và bền vững; tăng cường hội nhập và kết nối kinh tế; xây dựng nền kinh tế số ASEAN tự cường. Ngoài ra, Hội nghị cũng thông qua tài liệu về Nguyên tắc đàm phán nâng cấp Hiệp định Khung ASEAN về hợp tác sở hữu trí tuệ (AFAIPC), qua đó chính thức khởi động đàm phán nâng cấp hiệp định này, đồng thời ghi nhận nhiều sáng kiến, đề xuất, giải pháp cũng như đưa ra định hướng cụ thể nhằm đảm bảo đạt được các mục tiêu, kế hoạch đã đề ra trong năm 2025 – năm bản lề kết thúc thực hiện kế hoạch tổng thể Cộng đồng Kinh tế 2025.
Ngoài ra, các đại biểu tham dự đã tập trung thảo luận nhiều nội dung nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế ASEAN trong thời gian tới như phương hướng nâng cấp Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) và đàm phán Hiệp định Khung Kinh tế số ASEAN (DEFA); các biện pháp nhằm triển khai thực hiện các sáng kiến ưu tiên kinh tế do Malaysia đề xuất trong năm 2025 với chủ đề “Bao trùm và Bền vững”, cũng như các ưu tiên thường niên khác của Cộng đồng Kinh tế ASEAN; thông qua các kiến nghị của Nhóm Đặc trách cấp cao về Hội nhập kinh tế ASEAN, tình hình triển khai Kế hoạch tổng thể xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN năm 2025, cũng như xây dựng Kế hoạch Chiến lược Cộng đồng Kinh tế ASEAN giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045.
Hội nghị cũng thảo luận và thống nhất định hướng nhằm thúc đẩy quá trình gia nhập ASEAN của Timor Leste liên quan đến những yêu cầu thuộc Trụ cột Kinh tế. Các đại biểu bày tỏ lạc quan rằng Timor Leste đang tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành thành viên của ASEAN, đặc biệt khi lần đầu tiên quốc gia này được trình bày quan điểm và đưa ra các đề xuất tại cuộc họp của lực lượng đặc trách cấp cao lần thứ 47 về hội nhập kinh tế ASEAN (HLTF-EI) và Hội nghị các quan chức kinh tế cấp cao để chuẩn bị cho Hội nghị AEMR-31. Đây là cột mốc quan trọng trước khi ASEAN chính thức chào đón Timor Leste trở thành thành viên chính thức.
Trước đó, Ngoại trưởng Malaysia Datuk Seri Mohamad Hasan ngày 24/2 chia sẻ Timor Leste dự kiến sẽ đạt được tư cách thành viên chính thức của ASEAN tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN lần thứ 47 vào tháng 10 tới.
Để tiếp tục duy trì vai trò trung tâm của ASEAN, các đại biểu cũng lắng nghe báo cáo của học giả, doanh nghiệp về các diễn biến và xu thế mới có tác động đến kinh tế khu vực và thế giới; nghiên cứu thúc đẩy đàm phán nâng cấp Hiệp định Thương mại tự do ASEAN – Trung Quốc, Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN - Ấn Độ và đàm phán mới Hiệp định Thương mại tự do ASEAN – Canada; trao đổi các giải pháp chiến lược nhằm đối phó những khó khăn, thách thức như tình hình kinh tế thế giới bất ổn, xu hướng bảo hộ thương mại gia tăng, cũng như các chính sách áp thuế của Mỹ; thúc đẩy khả năng mở rộng hơn nữa quan hệ hợp tác ASEAN – Mỹ trong các lĩnh vực tiềm năng, mở rộng quan hệ với các đối tác truyền thống và đối tác mới như GCC.
Trong khuôn khổ bên lề Hội nghị AEMR-31, các bộ trưởng kinh tế ASEAN đã thực hiện phiên tham vấn với Hội đồng Tư vấn kinh doanh ASEAN (ASEAN-BAC). Tại phiên tham vấn, các bộ trưởng đã cùng đại diện doanh nghiệp ASEAN thảo luận 14 sáng kiến của ASEAN-BAC trong năm 2025 nhằm tăng cường hợp tác kinh tế, nâng cao khả năng cạnh tranh và đẩy nhanh quá trình số hóa.
Kết thúc hội nghị vào buổi chiều cùng ngày, các đại biểu đều đánh giá cao kết quả đã đạt được, đồng thời cho rằng mục tiêu đặt ra cho ASEAN phù hợp với nhu cầu phát triển của khu vực và quốc tế. Trong thời gian tới, các nhóm chuyên ngành sẽ triển khai các công việc tiếp theo trong tiến trình xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN vững mạnh và thịnh vượng hơn./.
Thành Trung
