 |
| Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: Phương Hoa - TTXVN |
Ngày 26/5, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá VX, Quốc hội thảo luận ở Hội trường về dự thảo Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi). Bên lề kỳ họp, nhiều ý kiến đại biểu đã đề xuất, góp ý vào dự thảo như xem xét tỷ lệ điều tiết đối với địa phương ở mức thấp hơn hay cân đối điều tiết nguồn thu từ địa bàn có tỷ lệ thu cao sang địa bàn có tỷ lệ thu thấp...
*Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP. Hồ Chí Minh): Xem xét tỷ lệ điều tiết
 |
| Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: Phương Hoa - TTXVN |
Trong Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi) lần này, một trong những điểm cần chú trọng đó là đối với các đô thị đặc biệt như TP. Hồ Chí Minh về mức trần dư nợ vay khống chế mức trần 120% của tổng thu ngân sách địa phương được hưởng là chỉ mới bàn theo tinh thần Nghị quyết 98/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hồ Chí Minh. Mức trần này cần phải tăng lên từ 150-200% số thu ngân sách nhà nước của địa phương được hưởng.
Về nội dung khoản 2 trong Điều 35 của Luật về vấn đề tỷ lệ % phân chia giữa ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương lần này có sự thay đổi lớn. Về mặt quan điểm, tôi ủng hộ nhưng đi vào chi tiết đối với khoản thu từ sử dụng đất và tiền thuê đất trước đây, ngân sách địa phương được hưởng phần 100% nhưng theo dự thảo Luật ngân sách Nhà nước mới, đối với những địa phương tự chủ, Trung ương được hưởng là 30%, ngân sách địa phương hưởng 70%.
Điều này đối với TP. Hồ Chí Minh sẽ bị ảnh hưởng rất lớn. Bởi, theo kế hoạch đầu tư công của thành phố cho giai đoạn 5 năm 2026-2030, thành phố sẽ cần là 1,1 triệu tỷ đồng cho đầu tư công gồm có đầu tư đường sắt đô thị, các tuyến đường Quốc lộ 1, Quốc lộ 13, Quốc lộ 22 và đầu tư vào các cầu đường như: cầu Cần Giờ, cầu Thủ Thiêm, cầu đường Nguyễn Khoái, cầu Bình Tiên… tổng vốn đầu tư sẽ rất cao.
Như vậy, với tổng vốn đầu tư cần 1,1 triệu tỷ đồng; nguồn cân đối là lấy từ tiền thu đất, tiền thu từ sử dụng đất và tiền thuê đất được khoảng 550 nghìn tỷ đồng. Do đó, nếu ngân sách Trung ương điều tiết đi 30% thì ngân sách địa phương sẽ phải chuyển về ngân sách trung ương khoảng 165 nghìn tỷ đồng. Đây là khoản chuyển đi rất lớn, từ đó, có thể ảnh hưởng đến việc triển khai các dự án đầu tư công trên địa bàn TP Hồ Chí Minh nên Trung ương nên xem xét tỷ lệ điều tiết này ở mức thấp hơn.
Trong lúc đang hợp nhất, sắp xếp địa giới hành chính, các địa phương mở rộng không gian phát triển, kết nối vùng, kết nối giữa các địa phương với nhau rất cần một nguồn tự chủ đủ lớn của ngân sách địa phương.
*Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp): Điều tiết nguồn thu từ chỗ cao sang chỗ thấp
 |
| Ông Phạm Văn Hòa (Đại biểu tỉnh Đồng Tháp) chia sẻ bên lề Quốc hội. Ảnh: Thúy Hiền/Bnews/Vnanet.vn |
Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi) lần này có rất nhiều điểm dành cho địa phương lựa chọn và áp dụng thực hiện; đặc biệt là phân cấp, phân quyền cho địa phương và phân chia nguồn thu của địa phương với Trung ương. Chẳng hạn, tỷ lệ điều tiết về Trung ương và tỷ lệ để lại địa phương.
Khi nguồn thu mà vượt dự toán của địa phương, có địa phương được để lại 100%, có địa phương phải điều tiết tất cả các nguồn thu từ bất động sản, thu từ thu nhập doanh nghiệp, thu thuế giá trị gia tăng, thu thuế tiêu thụ đặc biệt, thu thuế thu nhập cá nhân…, Luật ngân sách Nhà nước (sửa đổi) có phân chia tỷ lệ để lại địa phương nhiều hơn những năm trước. Đây là một điểm rất mới mà địa phương rất phấn khởi.
Một nội dung nữa là mức trần dư nợ vay của địa phương. Những địa phương có nguồn thu ngân sách dồi dào hàng năm thì trần dư nợ vay khống chế mức 120% của tổng thu ngân sách địa phương được hưởng, các địa phương còn lại được vay ở mức 80% dù địa phương đó có khó khăn.
Theo tôi, đối với những địa phương khó khăn cần có sự kiểm soát chặt các nguồn vay để tái đầu tư cho an sinh xã hội; xây dựng những công trình phúc lợi cho xã hội chứ không phải vay để chi thường xuyên. Nếu không kiểm soát chặt, điều này sẽ khó khăn cho ngân sách Trung ương khi nguồn thu của địa phương không đủ thu để trả nợ vay thì rất khó, cho nên cần phải kiểm soát được.
Trong Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi) lần này có rất nhiều điểm mới, đặc biệt phân cấp mạnh cho địa phương. Theo đó, nguồn ngân sách Trung ương sẽ phân cấp về tỉnh, sau đó tỉnh phân cấp xuống phường, xã. Tuy nhiên, nguồn thu của mỗi xã hiện nay không đồng đều với nhau, có những xã với nguồn thu hạn hẹp, nhưng cũng có những xã có nguồn thu rất lớn, nhất là những phường tới đây sẽ thành lập là những phường ở đô thị, nguồn thu sẽ cao hơn nhiều.
