Với sự hỗ trợ hiệu quả của công nghệ, những tiết học chuyển từ cách truyền thụ kiến thức một chiều sang phương thức định hướng, phát huy năng lực người học đã cho thấy những chuyển biến tích cực trong dạy và học tại Ninh Bình. Từ Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, tinh thần đổi mới giáo dục đang được các nhà trường hiện thực hóa bằng những thay đổi cụ thể, mở ra kỳ vọng về một nền giáo dục phát triển toàn diện...
*Đội ngũ nhà giáo - chủ thể đổi mới
 |
| Tiết học sáng tạo STEM của thầy giáo Mai Mạnh Hà, Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân (phường Nam Định, Ninh Bình). |
| Ảnh: Nguyễn Lành - TTXVN |
Ba năm học vừa qua, học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân, phường Nam Định, tỉnh Ninh Bình được tiếp cận môn Tự nhiên và xã hội với cách học mới, chú trọng trải nghiệm, quan sát và khám phá, giúp các em chủ động tiếp thu kiến thức thay vì chỉ ghi nhớ thụ động.
Nhờ ứng dụng các phần mềm thiết kế bài giảng số, thầy Mai Mạnh Hà đã xây dựng thiết bị dạy học số cho bài “Cơ quan tiêu hóa” với hệ thống video, hình ảnh trực quan, hiệu ứng mô phỏng quá trình tiêu hóa kết hợp lồng tiếng và câu hỏi tương tác với học sinh. Cách dạy học này giúp học sinh hiểu bài nhanh và ghi nhớ kiến thức lâu hơn. Các em cũng chủ động trình bày suy nghĩ của mình, tích cực trả lời câu hỏi, tạo không khí học tập sôi nổi. Thiết bị dạy học số cũng được các giáo viên trong trường áp dụng rộng rãi, hỗ trợ việc giảng dạy linh hoạt, trực quan, dễ dàng kiểm tra, đánh giá kết quả, mang lại hiệu quả tích cực đối với học sinh.
Em Trịnh Thanh Hà, lớp 5A5, Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân cho biết, những tiết học sinh động và hấp dẫn hơn khi các thầy cô sử dụng thiết bị dạy học số. Các em được quan sát các hiện tượng, thí nghiệm trực quan, từ đây kiến thức trở nên dễ hiểu và dễ ghi nhớ.
 |
| Tiết học STEM của học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân, phường Nam Định (Ninh Bình). |
| Ảnh: Nguyễn Lành - TTXVN |
Đây chỉ là một trong những thiết bị dạy học số, thiết kế bài giảng điện tử hiệu quả mà giáo viên Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân sáng kiến. Với phương châm “4 tốt”: môi trường giáo dục tốt, quản lý tốt, dạy tốt, học tốt, Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân không ngừng đổi mới trong quản lý và dạy học. Từ đó nhiều năm liền trường là đơn vị nằm trong top đầu khối Tiểu học của tỉnh Ninh Bình về chất lượng giáo dục.
Cô Đinh Việt Hà, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân khẳng định, hầu hết các giờ học tại trường đều được ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng hiệu quả đồ dùng, thiết bị dạy học và khai thác tốt các học liệu điện tử. Nhà trường cũng chỉ đạo các tổ chuyên môn sinh hoạt theo hướng nghiên cứu bài học, bảo đảm thực hiện đầy đủ 5 bước, tập trung vào những nội dung trọng tâm của năm học như đổi mới phương pháp giảng dạy, đánh giá học sinh theo Thông tư 27/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo; đẩy mạnh phong trào sáng tạo đồ dùng dạy học và đa dạng hóa hình thức dạy học, trong đó có dạy học ngoài không gian lớp học, tại phòng thư viện, cũng như tổ chức cho học sinh tìm hiểu lịch sử, địa lý địa phương tại bảo tàng...
Tại Trường Tiểu học Phạm Hồng Thái, phường Nam Định, trước yêu cầu đẩy mạnh giáo dục STEM, STEAM, ngay từ đầu năm học, nhà trường đã triển khai chủ trương này đến toàn thể giáo viên. Với việc đầu tư phòng học STEM khang trang, hoạt động giáo dục STEM được triển khai tới 22 lớp một cách phù hợp, tiết kiệm chi phí bằng cách sử dụng hiệu quả nguồn vật liệu tái chế.
Cô Vũ Thị Thúy Vân, Hiệu trưởng nhà trường cho hay, những năm qua việc đổi mới phương pháp giảng dạy được nhà trường chú trọng. Đặc biệt, khi Nghị quyết 71 ra đời với các nội dung như chuyển đổi số toàn diện, phổ cập và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục đào tạo, nhà trường quan tâm bảo đảm đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị đạt chuẩn, đặc biệt chú trọng đầu tư các phòng học thực hành, trải nghiệm STEM, STEAM, không gian vui chơi, môi trường rèn luyện thể chất; tăng cường việc dạy và học ngoại ngữ, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.
Nhà trường xác định việc nâng tầm đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý, đáp ứng vai trò không chỉ là người quyết định chất lượng giáo dục, mà còn là chủ thể của đổi mới giáo dục. Đây là một chủ trương quan trọng để tạo động lực cho phát triển đội ngũ.
*Đáp ứng yêu cầu phát triển mới
 |
| Lớp học thông minh tại Trường THCS Giao Phong, xã Giao Ninh (Ninh Bình). |
| Ảnh: Nguyễn Lành - TTXVN |
Xã Giao Ninh được đánh giá là một địa phương đi đầu trong chuyển đổi số và xây dựng nông thôn mới thông minh ở Ninh Bình. Trong lộ trình chuyển đổi số, giáo dục là lĩnh vực được xã quan tâm hàng đầu, đóng vai trò nền tảng, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của địa phương.
Tại Trường Trung học cơ sở Giao Phong, xã Giao Ninh, 100% phòng học được trang bị tivi thông minh, hệ thống loa trong và camera quan sát. Trường lắp đặt wifi phủ kín toàn bộ khuôn viên trường học, bảo đảm kết nối ổn định cho giáo viên và học sinh trong dạy học và làm việc. Đội ngũ cán bộ, giáo viên có nền tảng công nghệ thông tin căn bản, thành thạo trong sử dụng phần mềm quản lý, phần mềm dạy học, thiết kế bài giảng điện tử, sử dụng thiết bị dạy học số. Nhiều giáo viên chủ động sáng tạo, đổi mới phương pháp giảng dạy, tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, tạo được hiệu quả thiết thực trong giảng dạy và quản lý học sinh.
Tháng 5/2025, trường được đầu tư 3 phòng học thông minh, mỗi phòng học được trang bị màn hình tương tác, bục giảng thông minh, camera họp trực tuyến, 3 camera giám sát và 30 máy tính hỗ trợ hoạt động dạy và học trên lớp. Đồng thời, trường đưa vào sử dụng thư viện số với các thiết bị được trang bị hiện đại phù hợp với thời đại công nghệ 4.0.
Cô Nguyễn Thị Bình, giáo viên Tin học, Trường Trung học cơ sở Giao Phong chia sẻ, với sự hỗ trợ của phòng học thông minh, giáo viên có thể linh hoạt tổ chức các hoạt động học tập như thảo luận nhóm, làm bài tập trực tuyến, trò chơi học tập, kiểm tra đánh giá nhanh, từ đó nâng cao sự tham gia và hứng thú học tập của học sinh.
Thầy Trần Đại Nghĩa, Hiệu trưởng nhà trường thông tin, việc chuyển từ mô hình lớp học truyền thống sang mô hình phòng học thông minh không chỉ là sự đổi mới về hình thức, mà còn là bước tiến mang tính chiến lược trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, nhất là phát triển phẩm chất và năng lực học sinh - mục tiêu cốt lõi của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
Sau sáp nhập, xã Giao Ninh quản lý 9 cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học và trung học cơ sở. Hiện, 2 trường Tiểu học Giao Phong và Trung học cơ sở Giao Phong đã được đầu tư xây dựng lớp học thông minh. Xã đã và đang tiếp tục đầu tư mua sắm trang thiết bị phục vụ chuyển đổi số trong giáo dục tại 4 trường Tiểu học Giao Thịnh, Tiểu học Quất Lâm, Trung học cơ sở Giao Thịnh, Trung học cơ sở Quất Lâm, với tổng mức đầu tư trên 4,3 tỷ đồng, hướng tới mục tiêu đến năm 2030, toàn bộ cơ sở giáo dục trên địa bàn xã hoàn thành xây dựng trường học thông minh.
Thầy Nguyễn Thanh Long, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Giao Thịnh cho biết, từ sự quan tâm của xã, nhà trường được đầu tư 1,2 tỷ đồng để phục vụ công tác chuyển đổi số, từng bước xây dựng mô hình trường học thông minh. Bên cạnh đó, các phần mềm hỗ trợ quản lý, đổi mới phương pháp dạy học tích cực được nhà trường nghiên cứu, đầu tư; góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
“Sự quan tâm và đầu tư của chính quyền xã đối với công tác chuyển đổi số trong giáo dục rất kịp thời và thiết thực. Từ sự đầu tư này, chất lượng dạy và học của nhà trường từng bước được nâng cao, giáo viên chủ động ứng dụng công nghệ thông tin, học sinh có cơ hội tiếp cận với môi trường học tập hiện đại, phù hợp với yêu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay”, thầy Long khẳng định.
Tại Ninh Bình, khát vọng đổi mới giáo dục đang dần trở thành hiện thực sống động khi thành tích của địa phương liên tục duy trì trong nhóm dẫn đầu cả nước. Việc đổi mới giáo dục đã và đang từng bước được thực hiện bằng những hành động cụ thể, đồng bộ và quyết liệt, góp phần tạo nên diện mạo mới cho giáo dục địa phương, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong kỷ nguyên số./.
