 |
| Một buổi lễ trao trả hài cốt quân nhân Hoa Kỳ tại sân bay Nội Bài (1995). |
| Ảnh: TTXVN phát |
Trong khuôn khổ chuyến thăm Việt Nam, ngày 10/7, tại Hà Nội, ông Kelly McKeague, Giám đốc Cơ quan tìm kiếm tù binh và người mất tích thuộc Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã thăm Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, Bộ Nội vụ.
Chia sẻ tại đây, ông Kelly McKeague cho biết, năm 2025 là năm quan trọng khi tròn 50 năm Việt Nam thống nhất đất nước, 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ và đặc biệt hơn khi tròn 40 năm Hoa Kỳ lần đầu tiên cử đội tìm kiếm quân nhân mất tích đến Việt Nam. Ngay sau khi có Hiệp định Paris (1973), Việt Nam đã lập cơ quan tìm kiếm người mất tích trong chiến tranh. Việt Nam đã tích cực, chủ động trong hỗ trợ tìm kiếm quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh ở Việt Nam.
Bày tỏ biết ơn vì điều đó, đặc biệt là với các gia đình có quân nhân bị mất tích, ông Kelly McKeague khẳng định “chúng ta trở thành Đối tác chiến lược toàn diện, nền tảng quan trọng của quan hệ đó là sự nỗ lực của Việt Nam trong hỗ trợ tìm kiếm quân nhân mất tích".
Đến nay, với sự hỗ trợ của Việt Nam, đã có 740 quân nhân Hoa Kỳ được xác định danh tính và đưa về với gia đình. Theo ông, thông tin là điều vô cùng quan trọng, đặc biệt là thông tin ở trung tâm lưu trữ. Vẫn còn 1.157 quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh ở Việt Nam, những trường hợp này rất khó tìm kiếm vì thiếu thông tin.
Theo Giám đốc Cơ quan tìm kiếm tù binh và người mất tích, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, tìm kiếm thông tin là bước đầu tiên và quan trọng, đôi khi đó là những thông tin then chốt để đội tìm kiếm xác định xem có đang tìm đúng hiện trường, đúng nhân chứng. 10 năm công tác trong lĩnh vực này, ông đã chứng kiến nhiều khoảnh khắc, sự hợp tác, trao đổi thông tin giữa hai nước. Ông chia sẻ sự biết ơn và cảm ơn ngành Lưu trữ Việt Nam đã hỗ trợ tiếp cận các thông tin, tài liệu mà phía Hoa Kỳ quan tâm.
Về phía Hoa Kỳ, ông Kelly McKeague cho biết, các trung tâm lưu trữ đều "mở" với người dân. Các trường đại học và trung tâm lưu trữ của Hoa Kỳ cũng rất chủ động cung cấp thông tin cho phía Việt Nam.
“Cách đây một vài năm, Hoa Kỳ đã cung cấp thông tin cụ thể về một mộ chôn tập thể 35 chiến sĩ Việt Nam. Tôi chính là người bàn giao tài liệu này cho Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ khi đó là ông Hà Kim Ngọc. Khoảnh khắc bàn giao đó tôi sẽ không thể quên khi Đại sứ Ngọc bật khóc nói rằng, ông sẽ không thể nào biết được những thông tin này quý giá thế nào với chúng tôi, đặc biệt là với 35 gia đình liệt sĩ khi họ sẽ có thông tin về những người con của họ", ông Kelly McKeague kể.
Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước Đặng Thanh Tùng cho biết, ngành Lưu trữ Việt Nam không chỉ hợp tác với Hoa Kỳ mà còn hợp tác với Pháp nhằm cung cấp thông tin trong tìm kiếm quân nhân mất tích, đáp ứng nhu cầu các gia đình. Đã từng công tác 14 năm trong Quân đội nên ông hiểu về sự nhân đạo trong tìm kiếm quân nhân mất tích. Ông cũng khẳng định ngành Lưu trữ Việt Nam sẽ tiếp tục chủ động hợp tác, trao đổi thông tin với phía Hoa Kỳ./.
