 |
| Đàn lợn tại trang trại của ông Nguyễn Đức Biên ở xã Phùng Nguyên, tỉnh Phú Thọ. |
| Ảnh: Nguyễn Văn Cảnh/TTXVN |
Ngành chăn nuôi Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải chuyển đổi theo hướng an toàn sinh học, trong bối cảnh dịch bệnh gia tăng, ô nhiễm môi trường và đòi hỏi khắt khe của thị trường về an toàn thực phẩm. Đây được xem là giải pháp cốt lõi giúp bảo vệ sức khỏe vật nuôi, giảm thiểu rủi ro kinh tế, nâng cao chất lượng sản phẩm và hướng tới mục tiêu phát triển chăn nuôi hiện đại, bền vững, hội nhập quốc tế sâu rộng.
Phát triển chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học là chủ trương lớn của Nhà nước, phù hợp với định hướng “Chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2045” tại Quyết định số 1520/QĐ-TTg ngày 6/10/2020 của Thủ tướng Chính phủ. Hiện ngành chăn nuôi đã và đang triển khai nhiều mô hình thực tiễn, giúp các địa phương nhân rộng để hướng tới phát triển bền vững, hiệu quả.
Tại xã Bình Lục, tỉnh Ninh Bình, trang trại gà của anh Trịnh Tiến Toàn có diện tích hơn 1 ha, duy trì từ 50.000–60.000 con gà/lứa, là một điển hình trong áp dụng chăn nuôi an toàn sinh học. Chuồng trại được đầu tư hệ thống làm mát, quạt thông gió; vệ sinh, khử trùng tiêu độc định kỳ; khu vực xung quanh rải vôi bột. Toàn bộ đàn gà được tiêm phòng đầy đủ, bổ sung men vi sinh, khoáng chất giúp tăng sức đề kháng và tuyệt đối không sử dụng kháng sinh.
Anh Toàn cho biết, từ khi áp dụng mô hình này, trang trại không xảy ra dịch bệnh, đàn gà khỏe mạnh, tăng trọng tốt, tỷ lệ hao hụt rất thấp. Mỗi năm, anh xuất bán hơn 480 tấn gà, thu lãi từ 300–400 triệu đồng, tạo việc làm thường xuyên cho bốn lao động địa phương với thu nhập từ 6–7 triệu đồng/người/tháng.
Tại Ba Vì (Hà Nội), chị Nguyễn Thu Kim, chủ hộ nuôi hàng trăm con lợn mỗi năm, cũng chia sẻ rằng nhờ áp dụng nghiêm ngặt quy trình an toàn sinh học từ kiểm soát thức ăn, khử trùng chuồng trại đến quản lý dịch bệnh, nên dù dịch tả lợn châu Phi diễn biến phức tạp, trang trại của chị vẫn an toàn, không bị ảnh hưởng.
Theo các chuyên gia, khi trang trại kiểm soát tốt an toàn sinh học, chi phí thú y và rủi ro dịch bệnh giảm đáng kể, giúp tăng hiệu quả và lợi nhuận. Bên cạnh việc tiêm vaccine, đây là biện pháp phòng, chống dịch bệnh hiệu quả nhất, đặc biệt với các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như lở mồm long móng, cúm gia cầm, viêm da nổi cục hay dịch tả lợn châu Phi.
 |
| Mộ hộ gia đình chăn nuôi theo mô hình trang trại |
| Ảnh minh họa |
Ông Phạm Kim Đăng, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y cho biết: Chăn nuôi an toàn sinh học mang lại hiệu quả cao, song vẫn còn nhiều hộ chưa chú trọng do phần lớn chăn nuôi nhỏ lẻ, tự phát, tận dụng thức ăn dư thừa. Nhiều nông hộ khó tiếp cận kỹ thuật mới, thiếu vốn đầu tư chuồng trại, trong khi nhận thức về tầm quan trọng của an toàn sinh học còn hạn chế. “Không ít hộ chỉ khi xảy ra dịch bệnh, thiệt hại lớn mới nhận ra ý nghĩa của việc chăn nuôi an toàn”, ông Đăng nói.
Ông Đăng cũng cho biết, Việt Nam hiện đã có hệ thống thể chế tương đối hoàn thiện gồm Luật Chăn nuôi, Luật Thú y, Chiến lược phát triển ngành và 5 đề án chuyên ngành về giống, thức ăn, quản lý môi trường... Đáng chú ý, Luật Đất đai (sửa đổi) đã bổ sung khái niệm “đất chăn nuôi tập trung”, tạo cơ sở pháp lý vững chắc để ngành chuyển sang giai đoạn hiện đại, bền vững và hội nhập sâu quốc tế. Việt Nam cũng đã đưa nội dung phúc lợi động vật vào Luật Chăn nuôi từ năm 2018, tuy nhiên việc triển khai còn khó khăn do khác biệt về nhận thức và quy mô sản xuất giữa các nông hộ.
Tại Hội nghị hợp tác song phương Việt Nam – Ireland về chuyển đổi hệ thống nông nghiệp – thực phẩm diễn ra mới đây tại Hà Nội, ông John Cullen, Giám đốc Điều hành Công ty Auranta (Ireland) giới thiệu các sản phẩm sinh học từ hợp chất tự nhiên chiết xuất thực vật, có khả năng kích hoạt hệ miễn dịch, cải thiện đường ruột và giảm tỷ lệ nhiễm bệnh ở vật nuôi. Theo ông John Cullen, các sản phẩm này đã được ứng dụng tại hơn 20 quốc gia, giúp giảm 40–60% lượng kháng sinh trong chăn nuôi gia cầm và heo, nhưng vẫn duy trì hiệu suất tăng trưởng.
“Chúng tôi không đơn thuần sản xuất thuốc mà phát triển các công nghệ dinh dưỡng sinh học, hướng tới một hệ sinh thái nông nghiệp không phụ thuộc vào kháng sinh”, ông John Cullen nhấn mạnh.
Hiện Auranta đang hợp tác với một số doanh nghiệp và viện nghiên cứu của Việt Nam thử nghiệm công nghệ này trên đàn gia cầm và lợn ở các tỉnh phía Bắc. Kết quả ban đầu cho thấy vật nuôi có tỷ lệ sống cao hơn, ít bệnh đường ruột, tăng trọng ổn định và giảm đáng kể lượng kháng sinh sử dụng. Auranta cũng đề xuất phối hợp cùng Học viện Nông nghiệp Việt Nam (VNUA) xây dựng mô hình chăn nuôi không kháng sinh tăng trưởng, hướng tới phát triển chuỗi thực phẩm an toàn, truy xuất nguồn gốc rõ ràng.
Ông John Cullen nhận định: Việt Nam có điều kiện thuận lợi để triển khai nhanh công nghệ sinh học do phần lớn trang trại quy mô vừa và nhỏ, dễ áp dụng trực tiếp và theo dõi hiệu quả thực tế.
Phó Cục trưởng Phạm Kim Đăng cho biết thêm, Việt Nam khuyến khích doanh nghiệp Ireland không chỉ hợp tác thương mại mà còn đầu tư trực tiếp vào chăn nuôi và chế biến nhằm gia tăng giá trị trong chuỗi sản phẩm. Mục tiêu của ngành không phải tăng đàn, mà là nâng cao giá trị, phát triển chăn nuôi hiện đại, hiệu quả và bền vững.
Trong bối cảnh dịch bệnh động vật như cúm gia cầm, dịch tả lợn châu Phi có nguy cơ gây thiệt hại lớn, việc áp dụng chăn nuôi an toàn sinh học là hết sức cần thiết. Người chăn nuôi cần nhập con giống khỏe mạnh, rõ nguồn gốc; sử dụng thức ăn đạt chuẩn từ cơ sở uy tín; đảm bảo nguồn nước sạch; tiêm phòng đầy đủ vaccine; thường xuyên khử trùng chuồng trại; áp dụng tiến bộ kỹ thuật phù hợp từng giai đoạn và ghi chép chặt chẽ quá trình phát triển của vật nuôi.
